Τρίτη 20 Μαΐου 2025

ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ, ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΝΕΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

 

Τραμπ και Ζελένσκι συζητούν στην κηδεία του πάπα στη Ρώμη...
Παρά τα μπρος πίσω, Ρωσία και Αμερική δεν θέλουν να τραβήξει
ο πόλεμος στην Ουκρανία. Η μεν Ρωσία για να κατοχυρώσει τα 
κέρδη της, οι δε ΗΠΑ για να επικεντρωθούν σε άλλα 
«μέτωπα». 

Στην Ουκρανία ο πόλεμος συνεχίζεται, αλλά πλέον με άλλους ρυθμούς και με πολλά μπρος πίσω στις διαπραγματεύσεις, μέχρι να λήξει. Τη λήξη του πολέμου τη θέλουν και η Ρωσία αλλά κυρίως οι ΗΠΑ, ιδιαίτερα μετά την υπογραφή της παραχώρησης του ουκρανικού ορυκτού πλούτου σε αυτές, χωρίς όρους. Οι ΗΠΑ υπόσχονται την ανοικοδόμηση της εναπομείνασας Ουκρανίας, αφήνοντας την Ε.Ε. να κοιτάει. Από την πλευρά της η Ρωσία θέλει να τελειώσει ο πόλεμος, σαφώς υπέρ της, έχοντας στις πίσω σκέψεις της την κατάκτηση της Οδησσού, παρ’ όλη την τεράστια δυσκολία του εγχειρήματος. Είναι βέβαιο ότι οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ θα συνεχιστούν, όπως θα συνεχιστεί και η παραγκώνιση της Ε.Ε.

Στον εμπορικό τομέα η Ε.Ε. δεν φαίνεται να κινείται ενωμένη, μιας και κάποια μέλη της προχωρούν σε εμπορικές και πολιτικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ σε μονομερή βάση (Ιταλία, Ουγγαρία), αδιαφορώντας για τις διακηρύξεις της Λαγκάρντ και των άλλων οπαδών της «παγκοσμιοποίησης».

Η Γαλλία και η Αγγλία ανακοίνωσαν πως θα προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις για να ξαναφέρουν κοντά την Ευρώπη με την Αμερική, ενώ η Γερμανία σκέφτεται, κάτω από την πίεση της γερμανικής αστικής τάξης, να επαναδιαπραγματευθεί με τη Ρωσία την εισαγωγή φυσικού αερίου. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης προτείνουν να αυξήσουν κατά 50 δις την εισαγωγή αμερικανικών προϊόντων για να επιλυθεί το ζήτημα των εμπορικών σχέσεων με τις ΗΠΑ.

Η επιβολή δασμών αλλά και η αποχώρηση μέρους του στρατού των ΗΠΑ από την Ευρώπη την αναγκάζει να στραφεί προς το εσωτερικό της, αναπτύσσοντας αρχικά την πολεμική βιομηχανία και αργότερα την παραγωγή άλλων προϊόντων, στοχεύοντας πλέον στην εσωτερική κατανάλωση. Οι ασυνήθιστες συμφωνίες αύξησης μισθών στη Γερμανία σηματοδοτούν μια τάση –που υπήρχε και πριν τον Τραμπ– για αλλαγή πορείας με στόχο την αύξηση της εσωτερικής αγοραστικής δύναμης. Όλες αυτές οι κινήσεις δεν σημαίνουν πως η Ε.Ε. θα αποφύγει βραχυπρόθεσμα μια ισχυρή οικονομική κρίση. Δεν έχει επαρκή παραγωγική βάση, αλλά έχει και μείωση εξαγωγών.

Η Κίνα έχει ήδη υποστεί από τους δασμούς αρκετή ζημία, όταν κάποιες βιομηχανίες της εξάγουν στις ΗΠΑ το 95% των προϊόντων τους. Η αναζήτηση νέων αγορών από τις κινεζικές βιομηχανίες έχει φέρει καθυστέρηση στην παραγωγή και στον ρυθμό ανάπτυξης. Αυτό σημαίνει απολύσεις, αθέτηση πληρωμών, πτωχεύσεις κ.ά. Η Κίνα προσπαθεί να αντεπιτεθεί με την απαγόρευση εξαγωγής σπάνιων γαιών και βάζοντας δασμούς στις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων. Ο τομέας που φαίνεται να μην επηρεάζεται είναι ο ναυπηγικός, με ισχυρό πλεονέκτημα το πολύ χαμηλό κόστος. Παρ’ όλ’ αυτά, το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας ανακοίνωσε ότι το Πεκίνο αξιολογεί την πιθανότητα διαπραγμάτευσης με τις ΗΠΑ.

Η αμερικανική κυβέρνηση με τους δασμούς στοχεύει στην επιστροφή της μεταποίησης στις ΗΠΑ, αλλά τους χρησιμοποιεί και ως διαπραγματευτικό χαρτί με καθένα κράτος ξεχωριστά. Δείχνει να επιτυγχάνει στα σχέδιά της, αφού πέτυχε την επανίδρυση αμερικανικών βιομηχανιών αλλά και την επιστροφή εργοστασίων από άλλα κράτη. Όχι μόνο οι γερμανικές βιομηχανίες αυτοκινήτων από Μεξικό και Καναδά, αλλά και κάποιες κινεζικές βιομηχανίες παραγωγής χαμηλού κόστους προϊόντων και ηλεκτρονικών βρίσκουν μετά τους δασμούς, και παρά το αυξημένο κόστος παραγωγής, πιο συμφέρουσα την παραγωγή εντός της Αμερικής.

Παράλληλα, τα επιχειρηματικά τους σχέδια παρουσίασαν στον Λευκό Οίκο εταιρείες όπως NvidiaJohnson andJohnsonGeneral ElectricSoftbankOpenAIEli Lilly και άλλες. Σύνολο επενδύσεων 1,6 τρις δολάρια και 426.000 θέσεις εργασίας. Η Αμερικανική Ένωση Καθαρής Ενέργειας (μπαταρίες), που εκπροσωπεί δεκάδες εταιρείες, θα επενδύσει σε μια δεκαετία 100 δις δολάρια, ανοίγοντας 350.000 θέσεις εργασίας.

Η ελληνική ΦΑΓΕ γνωστοποίησε το άνοιγμα εργοστασίου στις ΗΠΑ και η επίσης ελληνική Μέγας Γύρος θα ξεκινήσει δραστηριότητες στη χώρα μέσα στο καλοκαίρι.

Βραχυπρόθεσμα οι ΗΠΑ θα ωφεληθούν έναντι της Ευρώπης και της Κίνας. Δεν θα μπορέσουν όμως ποτέ να αποφύγουν τις αντιφάσεις του βαθιά παρηκμασμένου καπιταλισμού. Σύντομα θα πρέπει να αντιμετωπίσουν και αυτές μια νέα οικονομική κρίση. Η σήψη του συστήματος έχει επέλθει και γεννάει μόνο οικονομικές κρίσεις και πολέμους. Μόνο ένα σοσιαλιστικό σύστημα μπορεί να δώσει λύσεις στα αιώνια προβλήματα της φτώχειας, της ανισότητας και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

 

Χρήστος Χατζής