 |
| Παρά την πίεση για «καλές σπουδές», για «πτυχία που ζητάει η αγορά», στην... αγορά εργασίας κυριαρχούν οι θέσεις χαμηλής ειδίκευσης |
Παρά τις θριαμβολογίες της κυβέρνησης για τη μείωση της ανεργίας, η αλήθεια είναι ότι η χώρα μας παραμένει πρωταθλήτρια στην ανεργία των νέων. Στις ηλικίες 25-39 τα τελευταία αξιόπιστα στοιχεία (για το 2023) έδειξαν ανεργία 14,6%. Ακόμα κι αν υπολογίσουμε ένα ποσοστό που δουλεύει στην αδήλωτη, «μαύρη» εργασία, το νούμερο είναι μεγάλο. Και θα ήταν πολύ μεγαλύτερο αν εκατοντάδες χιλιάδες νέοι δεν είχαν φύγει στο εξωτερικό.
Εκτός όμως από υψηλή ανεργία νέων γενικά, η χώρα μας έχει και χαρακτηριστικά υψηλή ανεργία νέων πτυχιούχων. Αυτή είναι στο 11,8% – σχεδόν τριπλάσια από τον μέσο όρο της Ε.Ε.! Δηλαδή, ένας πτυχιούχος πανεπιστημίου είναι περίπου το ίδιο δύσκολο να βρει δουλειά με έναν απόφοιτο λυκείου.
Μα, θα πει κανείς, σε ορισμένους κλάδους (π.χ. τουρισμός, εστίαση, τεχνικά επαγγέλματα, πρωτογενής τομέας κ.λπ.) υπάρχει έλλειψη προσωπικού. Γιατί δεν πάνε να δουλέψουν εκεί οι άνεργοι πτυχιούχοι; Σίγουρα υπάρχουν πολλοί νέοι που τη βγάζουν με προσωρινές δουλειές, με «ενίσχυση» από τους γονείς, με το ενοίκιο από κάποιο οικογενειακό ακίνητο και παράλληλα ψάχνουν μια δουλειά κοντά σε αυτό που έχουν σπουδάσει.Αυτό είναι φυσικό, αν σκεφτούμε τι κόπος και τι χρήμα χρειάστηκε για το πτυχίο και το –σύνηθες πλέον– μεταπτυχιακό. Δεν είναι εύκολο ένας απόφοιτος ψυχολογίας να δοκιμάσει την τύχη του ως βοηθός ηλεκτρολόγου, ούτε μια απόφοιτος του Παντείου θα προσληφθεί ως αποθηκάριος ή οδηγός. Όσο για τις κουζίνες ή τη σεζόν στα νησιά, τα εξοντωτικά ωράρια και οι άσχημες συνθήκες εργασίας λειτουργούν αποτρεπτικά.
Η ρίζα του προβλήματος είναι ότι η χώρα μας στερείται παραγωγικής βάσης, και ιδίως παραγωγικής βάσης υψηλού τεχνολογικού επιπέδου, με αποτέλεσμα να δεσπόζουν τομείς της οικονομίας που ζητούν βασικά ανειδίκευτο προσωπικό.
Η λύση που προτείνουν οι νεοφιλελεύθεροι φωστήρες εδώ και χρόνια είναι να ρίξουμε βάρος όχι στη ζήτηση εξειδικευμένου προσωπικού, αυξάνοντας τις ποιοτικές θέσεις εργασίας με ένα δημόσιο σχέδιο, αλλά το αντίθετο, στην προσφορά εξειδικευμένου προσωπικού. Δηλαδή, να ξεσκιστούν όλα τα παιδιά να πάρουν «καλά» πτυχία, μεταπτυχιακά, σεμινάρια κ.λπ. –τώρα και στην ιδιωτική εκπαίδευση– και αυτό θα «προσελκύσει» ποιοτικές θέσεις εργασίας που θα δημιουργήσουν οι «επενδυτές», ξένοι και ντόπιοι. Είναι η «λύση» που δοκιμάζεται εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες, κι όμως η Ελλάδα παραμένει χώρα του τουρισμού, των αεριτζίδικων «υπηρεσιών», των κρατικοδίαιτων εργολάβων και των παιδιών που ξενιτεύονται.
Το θέμα όμως είναι μεγάλο, και θα χρειαστεί να επανέλθουμε.
Πάρις Δάγλας
