Δεν είναι μόνο ο ρατσισμός και δεν
αφορά μόνο τις ΗΠΑ – η καπιταλιστική βαρβαρότητα και παρακμή θα γεννά παντού
εξεγέρσεις
Να λοιπόν που «από το πουθενά» ένας άνεμος
εξέγερσης απλώθηκε σ’ ολόκληρη την Αμερική. Με αφορμή την εν ψυχρώ δολοφονία
του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ από μια ομάδα πωρωμένων αστυνομικών της
Μινεάπολης, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, κυρίως νέοι σε ηλικία, ξεχύνονται γεμάτοι
οργή στους δρόμους όλων των μεγάλων πόλεων των ΗΠΑ, σπάνε κατ’ επανάληψη την
απαγόρευση κυκλοφορίας, αντιπαρατίθενται και σε πολλές περιπτώσεις συγκρούονται
με την αστυνομία και την εθνοφρουρά, ενώ υποχρέωσαν ακόμα και τον Πρόεδρο Τραμπ
να κρυφτεί στο καταφύγιο του Λευκού Οίκου και κάποιοι απ’ αυτούς έπεσαν νεκροί
κάτω από τις σφαίρες των δυνάμεων καταστολής.
Σε αυτό το κατά βάση
νεολαιίστικο κύμα διαμαρτυρίας συμμετέχουν όχι μόνο οι καταπιεσμένοι μαύροι
αλλά και αρκετοί από όσους τα προηγούμενα χρόνια συμμετείχαν στους ταξικούς,
κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες της χώρας, όπως τα μέλη του κινήματος των «15 δολαρίων ελάχιστο
ωρομίσθιο», της καμπάνιας του σοσιαλίζοντος υποψηφίου για το χρίσμα των
Δημοκρατικών Μπέρνι Σάντερς και του παλιότερου κινήματος «Occupy Wall Street».
Αιτία της
εξέγερσης δεν ήταν μόνο ο ρατσισμός αλλά και η γενικότερη αστυνομοκρατία, η
έλλειψη πραγματικής δημοκρατίας και η αυξανόμενη οικονομική τυραννία της
μεγαλοαστικής τάξης πάνω σε όλες τις άλλες τάξεις, εργατική, μικροαστική και
ενδιάμεσα στρώματα. Γι’ αυτό και η μεγάλη πλειοψηφία της αμερικανικής
κοινωνίας (το 65% σύμφωνα με δημοσκοπήσεις) υποστηρίζει ηθικά αυτές τις
διαδηλώσεις. Η ηθική επικράτηση της
εξέγερσης αποδείχτηκε περίτρανα από τις πρωτοφανείς εικόνες δυνάμεων της
αστυνομίας και της εθνοφρουράς να γονατίζουν μπροστά στους διαδηλωτές, από την
άρνηση του υπουργού Άμυνας να βγάλει στους δρόμους το στρατό, αλλά και από την
αναβάθμιση της δολοφονίας του Φλόιντ από τρίτου σε δευτέρου βαθμού και τη σταδιακή
σύλληψη όλης της ομάδας των αστυνομικών. Όσο
για την εκρηκτικότητα του κινήματος, δεν πρέπει να μας διαφύγει ότι ρόλο
πυροδότη έχει παίξει σίγουρα και η τεράστια οικονομική ανασφάλεια των
καταπιεζόμενων στρωμάτων λόγω του κορωνοϊού, με 40 εκατομμύρια άνεργους σε
δυόμισι μήνες.
Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι, με αφορμή τη δολοφονία
του Φλόιντ, έγιναν μεγάλες και δυναμικές διαδηλώσεις κυρίως στο Παρίσι, αλλά
και στο Λονδίνο, τον Καναδά, τη Γερμανία και σε πολλές άλλες χώρες του Δυτικού
κόσμου, σε ένδειξη διαμαρτυρίας τόσο για τη συγκεκριμένη δολοφονία όσο και για
ανάλογα εγχώρια περιστατικά εγκληματικής καταστολής.
Είναι λοιπόν βέβαιο ότι δεν έχουμε να κάνουμε με
ένα τυχαίο και παροδικό φαινόμενο. Ο παγκόσμιος καπιταλισμός, βυθιζόμενος σε
μια όλο και βαθύτερη παρακμή, παραλογισμό, βαρβαρότητα, αυταρχισμό και αβάσταχτη δικτατορία της ολιγάριθμης
μεγαλοαστικής τάξης πάνω στα δισεκατομμύρια των ανθρώπων της γης, είναι
αναπόφευκτο να γεννάει καταστάσεις εκρηκτικές και εν δυνάμει ριζοσπαστικές. Η αυξανόμενη καταστροφή των μικροαστικών
στρωμάτων που έπαιζαν ρόλο κυματοθραύστη και η οικονομική τους υποβάθμιση
στο επίπεδο της εργατικής τάξης έχει στερήσει τους μεγαλοαστούς από ένα ανάχωμα
προστασίας και έχει μετατρέψει τις
κοινωνίες σε ένα πλατύ, ενιαίο και ξερό χωράφι, που μια σπίθα είναι ικανή να το
πυρπολήσει απ’ άκρη σ’ άκρη.
Το ζητούμενο είναι το πώς αυτά τα απολύτως φυσικά,
δικαιολογημένα, υγιή και χρήσιμα ξεσπάσματα οργής, που ασφαλώς φρενάρουν σε ένα
βαθμό τον αυταρχισμό, τον ρατσισμό και την πλήρη ασυδοσία του μεγάλου
κεφαλαίου, θα οργανωθούν, θα αποκτήσουν
σταθερότερες δομές και διάρκεια στον χρόνο και θα διεκδικήσουν δομικές αλλαγές
στην κοινωνία, την οικονομία και την πολιτική, όπως σε ένα βαθμό έκαναν τα
γαλλικά Κίτρινα Γιλέκα.
Το βέβαιο
είναι ότι έχουμε να δούμε πολλά. Η ανθρωπότητα θα δώσει πολλές, μεγάλες και
εκρηκτικές μάχες, με μια μαζικότητα και ταχύτητα εξέλιξης που ποτέ στο παρελθόν
δεν έχει ξαναϋπάρξει.
Βασίλης Παπανικολάου