 |
Λαμπερό το «όραμα»
για το κέντρο της Αθήνας – αλλά
χωρίς καμιά συζήτηση για τις πραγματικές
οικονομικές
και κοινωνικές συνέπειες των «αναπλάσεων»
|
Η
κυβέρνηση και ο δήμος Αθηναίων ανακοίνωσαν πρόσφατα ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο για
την ανάπλαση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, με την ονομασία «Ο Μεγάλος
Περίπατος της Αθήνας». Το σχέδιο περιλαμβάνει πεζοδρόμηση ή απαγόρευση
κυκλοφορίας ΙΧ στις οδούς Αθηνάς, Ερμού, Ηρώδου του Αττικού, Μητροπόλεως, τη
δημιουργία ποδηλατόδρομου στην Πανεπιστημίου (με παράλληλη μείωση των λωρίδων
για τα ΙΧ από 6 σε 2) κ.λπ. Γίνεται λόγος για «ανάδειξη του ιστορικού κέντρου»,
αύξηση των «ελεύθερων χώρων», μείωση της χρήσης του ΙΧ υπέρ των μαζικών μέσων
μεταφοράς και του ποδηλάτου κ.ο.κ.
Στη
θεωρία όλα αυτά ακούγονται ωραία, ο πραγματικός
στόχος όμως είναι να γίνει όλο το κέντρο της Αθήνας μια τουριστική ζώνη,
άρα στην πράξη ένα «γκέτο» ακριβών καταστημάτων, νέων εμπορικών κέντρων κ.λπ.
Σε αυτό το «μοντέλο» πόλης δεν χωράνε οι μόνιμοι κάτοικοι, οι μικρές
επιχειρήσεις (οι μη έχουσες σχέση με τον τουρισμό), αλλά και το ίδιο το
διοικητικό κέντρο του ελληνικού κράτους (δεν είναι τυχαίο ότι διατυπώνονται
σκέψεις να μεταφερθούν τα υπουργεία στα... βόρεια προάστια). Και φυσικά, δεν
χωράνε διαδηλώσεις, συγκεντρώσεις κ.λπ.
Κατά
δεύτερον, όλη αυτή η ιστορία δεν θα οδηγήσει σε κάποια βιώσιμη ανάπτυξη της
πόλης. Όπως έχει δείξει η εμπειρία από αντίστοιχες περιπτώσεις στην Ευρώπη
(αλλά και από Ψυρρή, Γκάζι κ.λπ.), οι
μαζικές «αναπλάσεις»-πεζοδρομήσεις υψώνουν απότομα τις αξίες. Δημιουργείται μια
«φούσκα» στα ακίνητα και σε όλον τον τομέα εστίασης-ψυχαγωγίας. Οι μόνιμοι
κάτοικοι, οι μικρές επιχειρήσεις που δεν έχουν σχέση με τον τουρισμό και οι τυχόν
παραγωγικές δραστηριότητες φεύγουν. Το κράτος δεν βάζει κανένα φρένο στον
πολλαπλασιασμό των καταστημάτων γιατί τα έσοδα από φόρους είναι υψηλά – και οι
«μίζες» ακόμα υψηλότερες. Εμφανίζονται φαινόμενα «προστασίας», μαφίας κ.λπ. Τελικά, κάποια στιγμή τα κόστη λειτουργίας
όλων αυτών των επιχειρήσεων καθίστανται απαγορευτικά και το ενδιαφέρον του
κοινού για αυτά τα «γκέτο» τυποποιημένης ψυχαγωγίας μειώνεται. Η «φούσκα»
σπάει και ακολουθεί ο μαρασμός.
Η Αθήνα ιστορικά
χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη χώρων εργασίας, κατοικίας, διασκέδασης,
εμπορίου, ιστορικών μνημείων, κρατικών υπηρεσιών. Δεν υπήρξε ποτέ μια πόλη
αυστηρά κατανεμημένων δραστηριοτήτων και δεν πρόκειται να γίνει τώρα, σε μια
εποχή πολύπλευρης παρακμής του ελληνικού αστισμού. Η ουσιαστική βελτίωση της
ποιότητας ζωής των Αθηναίων απαιτεί τελείως διαφορετικές παρεμβάσεις. Για αυτά,
όμως, θα επανέλθουμε σε άλλο άρθρο μας.
Πάρις Δάγλας
