Η
παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 ανέδειξε τους ανταγωνισμούς και τις
αντιφάσεις της Ε.Ε. Το προσωρινό ξεπέρασμα της κρίσης στηρίχτηκε στο ξεζούμισμα
των φτωχότερων χωρών του Νότου, στην υπερχρέωσή τους και την υποταγή τους.
Η
έλευση της επιδημίας COVID19 επιτάχυνε την
ήδη επερχόμενη νέα κρίση, χτυπώντας πολυεπίπεδα, αναδεικνύοντας τις διαλυμένες
υποδομές, την έλλειψη κοινωνικής πρόνοιας και τις έως τώρα τυχοδιωκτικές
πολιτικές της Ε.Ε.
Μπροστά
σε αυτή τη νέα κοινωνική και οικονομική κρίση, ο μόνος τρόπος να διασωθεί προσωρινά όχι μόνο η Ε.Ε. αλλά και το ίδιο
το καπιταλιστικό σύστημα ήταν να πέσει χρήμα στην αγορά, για τη στήριξη της
εργασίας και των επιχειρήσεων και την ανασύσταση αναγκαίων υποδομών,
υγειονομικών και κοινωνικών.
Παρά
τη συμφωνία Γαλλίας-Γερμανίας για το μοίρασμα 750 δις υπό μορφή δανείων, ο Βορράς αρνείται να δοθούν χρήματα στον
υπερχρεωμένο Νότο χωρίς μνημόνια. Ο κίνδυνος διάλυσης της Ε.Ε. για τους
ευρωπαϊστές είναι άμεσος, γιατί και ο Νότος δεν αντέχει άλλα μνημόνια, αλλά και
η άνοδος των ευρωσκεπτικιστών, ειδικά στην Ιταλία, είναι μεγάλη.
Οι
αντιφάσεις της Ε.Ε. γίνονται τροχοπέδη ακόμη και για τη σωτηρία των ισχυρών του
Βορρά, που σκοντάφτουν στους ίδιους
αυτούς κανονισμούς που στην προηγούμενη κρίση χρησιμοποίησαν για να διαλύσουν
την παραγωγική βάση του Νότου προς όφελός τους. Η αεροπορική εταιρεία Ryanair καταγγέλλει την παράνομη κρατική
χρηματοδότηση της γερμανικής Lufthansa και ζητά να της
παραχωρηθούν δρομολόγια στα γερμανικά αεροδρόμια (slots).
Το ίδιο συμβαίνει με τις αεροπορικές εταιρείες της Βρετανίας και της Γαλλίας,
που θα πρέπει να παραχωρήσουν δρομολόγια στις εταιρείες χαμηλού κόστους (EasyJet, Wizz,
Ryanair) που δεν πήραν κρατικό χρήμα.
Ο τουριστικός
τομέας επλήγη περισσότερο από κάθε άλλον και όλοι ξιφουλκούν ποιος θα
προσελκύσει τους περισσότερους τουρίστες, με υπόγειες συνδιαλλαγές. Και εδώ τα
προβλήματα τεράστια, λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη ανεργία που χτύπησε την
Ευρώπη, η οποία θα διογκωθεί περισσότερο το φθινόπωρο, αλλά και τα υγειονομικά
πρωτόκολλα που πρέπει να ακολουθήσουν οι ενδιαφερόμενοι. Ήδη η Ελλάδα θέτει σε
καραντίνα 7 ημερών τουρίστες από τις ιδιαίτερα πληγείσες περιοχές, όπως Αγγλία,
Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία κ.ά., εγείροντας
αντιδράσεις από αυτά τα κράτη και φέρνοντας στην επιφάνεια τους ανταγωνισμούς
και τις αντιφάσεις αυτής της θνησιγενούς Ε.Ε.
Γνωστοί
οικονομολόγοι, όπως ο Ρουμπινί, ο Στίγκλιτζ κ.ά., επισημαίνουν, απαισιόδοξα
βέβαια, πως η ανεργία θα πάρει τεράστιες
διαστάσεις και αυτή η κρίση θα ξεπεραστεί πολύ δύσκολα, και μάλιστα μετά από
μακρά περίοδο ύφεσης. Οι αντιθέσεις μεταξύ των κρατών, ειδικά στην Ευρώπη των
διαφορετικών ταχυτήτων, θα ενταθούν.
Εμείς
πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι, όχι στο ζήτημα της οικονομικής ανάκαμψης, αλλά στο ζήτημα της παγκόσμιας επανάστασης.
Οι λαοί του κόσμου μετά από μια μακρά
περίοδο νεοφιλελεύθερης πολιτικής είναι αγανακτισμένοι και αυτό φαίνεται σε μια
σειρά από αντιδράσεις. Από τη μεγαλύτερη απεργία 250 εκατομμυρίων εργατών
στην Ινδία στο τεράστιο απεργιακό κύμα στην αμερικανική ήπειρο (σε πολλές
βιομηχανίες, στην Amazon, στα φαστ φουντ, στους
οδηγούς φορτηγών, τους οδηγούς της Uber, τις εταιρείες ταχυμεταφορών,
τους εκπαιδευτικούς), έως και την ανυπακοή στην παράλογη απαγόρευση
συγκεντρώσεων στις πλατείες διεθνώς. Οι απεργίες στρέφονταν ενάντια στις άθλιες
συνθήκες εργασίας, τα χαμηλά ημερομίσθια και την ασυδοσία των εργοδοτών.
Τελευταία ένδειξη της αγανάκτησης, η εξέγερση των Αφροαμερικανών, με τεράστια
συμμετοχή λευκών, με αφορμή τον φόνο του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ, η οποία
συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. Στην Ευρώπη επίσης είχαμε απεργίες σε Ιταλία,
Γαλλία και Γερμανία.
Οι παγκόσμιες
οικονομικές κρίσεις φέρνουν πολέμους και επαναστάσεις. Πάνω σε αυτό θα πρέπει
να προετοιμαστούμε. Έξω τώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που μπαίνει εμπόδιο στην
παραγωγική ανασυγκρότηση. Δημόσιες επενδύσεις σε όλους τους παραγωγικούς τομείς
για την απορρόφηση των ανέργων. Κρατικοποίηση των τραπεζών, διαγραφή των χρεών
της εργατικής τάξης και των φτωχών νοικοκυριών. Εργατικός έλεγχος των βασικών
τομέων της παραγωγής.
Χρήστος Χατζής