 |
| Αν και δεν διαθέτουν βασικότατες προϋποθέσεις για τη στρατιωτική «αυτονομία» τους έναντι της Αμερικής, οι ευρωπαϊκές καπιταλιστικές κυβερνήσεις απειλούν με τα μιλιταριστικά τους σχέδια τις κατακτήσεις των ευωπαϊκών λαών και την ειρήνη στην ήπειρό μας |
Την τελευταία περίοδο οι ευρωπαϊκές αστικές κυβερνήσεις και η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθούν την πολιτική του επανεξοπλισμού της Ευρώπης, εξ ου και ο ομώνυμος (αγγλόφωνος) τίτλος «ReArm Europe» του προγράμματος που εξήγγειλε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Το πρόγραμμα-σχέδιο στοχεύει σε αμυντικές δαπάνες 800 δισεκατομμυρίων ευρώ και προβλέπει χρηματοδότηση από διάφορες πηγές, μεταξύ άλλων βάζοντας χέρι στις καταθέσεις και τα συνταξιοδοτικά ταμεία των λαών και φορτώνοντας νέο κρατικό δανεισμό στις πλάτες τους.
Με την πολιτική αυτή του επανεξοπλισμού επιδιώκουν, όπως διατύπωσαν ρητά, τη συνέχιση του εξοπλισμού της Ουκρανίας, για να συνεχίσει τον πόλεμο με τη Ρωσία, καθώς και τη στρατιωτική και «στρατηγική» αυτονόμηση της Ευρώπης ύστερα από την αλλαγή πολιτικής της Αμερικής υπό τον Τραμπ. Κατά πόσον όμως αυτή είναι εφικτή;
Κατά την άποψή μας, αυτό το εγχείρημα της «αυτονόμησης» της Ευρώπης, που είναι η συνέχεια του εγχειρήματος της καπιταλιστικής-ιμπεριαλιστικής ενοποίησής της, απαιτεί, πολύ περισσότερο από τη θέληση (ατομική ή συλλογική) των καπιταλιστών, την ύπαρξη πραγματικών υλικών όρων, τους οποίους η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πληροί. Κι αυτό διότι:
● Όσον αφορά την οικονομία, αποτελείται από κράτη μέλη τα οποία, όσο και αν έχουν ομονοήσει επάνω σε ορισμένα βασικά οικονομικά ζητήματα, όπως ορισμένα κοινά ταμεία, οικονομικούς θεσμούς, κοινό νόμισμα και, πάνω από όλα, «ελεύθερη» διακίνηση εμπορευμάτων και ανθρώπων, δεν έχουν υπερβεί τα εθνικά τους όρια και συνεχίζουν να έχουν οικονομίες με πολύ μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ τους. Και όσο και αν «ενώνονται» οι εθνικές αστικές τάξεις, επανέρχονται ξανά και ξανά σε συγκρούσεις γύρω από τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους. Οι συνεχείς διαμαρτυρίες διαφόρων χωρών, με πρωταγωνιστές τις Ιταλία, Ισπανία και Ουγγαρία, στις διάφορες συνόδους γύρω από τα ζητήματα του επανεξοπλισμού, αλλά και η ανησυχία-κατηγορητήριο άλλων για αθέμιτο ανταγωνισμό της Γερμανίας λόγω των μεγάλων επενδύσεων που σκοπεύει να πραγματοποιήσει στην πολεμική –και όχι μόνο– βιομηχανία της (για να καλύψει μάλιστα τη ζήτηση από το ίδιο το πρόγραμμα) είναι αρκετά ενδεικτικές αυτών των συγκρούσεων.
● Η «ενότητα» της καπιταλιστικής Ευρώπης, προσπαθώντας να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα, έχει βασιστεί σε πολιτικές (π.χ. απαγόρευση κρατικής παρέμβασης στην οικονομία, δημοσιονομική «σταθερότητα», «πράσινη μετάβαση») που της στερούν κάθε εργαλείο συνολικής αναβάθμισης της ανταγωνιστικότητας της, χωρίς φυσικά να λύνουν και κάποια από τις γνωστές από καιρό αντιθέσεις (Βορράς-Νότος, Γαλλία-Γερμανία, μεταναστευτικό, δημογραφικό κ.ά.). Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί το ζήτημα της απίστευτης γραφειοκρατίας, η οποία επιβραδύνει εξαιρετικά τις όποιες πολιτικές αποφάσεις.
● Η «ενωμένη» Ευρώπη έχει να αντιμετωπίσει: το ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα της έλλειψης ισχυρής συλλογικής ηγεσίας, η οποία ούτε υπάρχει ούτε φαίνεται ότι θα υπάρξει, το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει ισχυρός στρατός που να μην βασίζεται στον συγκεντρωτισμό του έθνους-κράτους, τη συρρίκνωση και γήρανση του πληθυσμού, αλλά και το γεγονός ότι έχει μείνει αρκετά πίσω και τεχνολογικά σε σχέση με ΗΠΑ-Κίνα. Και αυτό θα επηρεάσει ιδιαίτερα τη δυνατότητά της να εξοπλιστεί γρήγορα, μιας και ο πόλεμος σήμερα είναι πιο τεχνολογικός από ποτέ. Όλα αυτά συμπληρώνουν χαρακτηριστικά την εικόνα των αδυναμιών της Ε.Ε.
Παρόλα αυτά, βέβαια, οι εργατικές τάξεις, οι λαοί και τα κινήματά τους δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εφησυχάσουν, αφού ακόμα και αν η Ε.Ε. δεν φαίνεται να μπορεί να αυτονομηθεί στρατηγικά, αυτό δεν αποκλείει κράτη που είτε διαθέτουν ορισμένες δυνάμεις, κυρίως Αγγλία (αν και δεν ανήκει στην Ε.Ε., επηρεάζει τις εξελίξεις) και Γαλλία, είτε έχουν ισχυρό βιομηχανικό υπόβαθρο, όπως η Γερμανία και ο ακραιφνής βορειο-ατλαντιστής καγκελάριός της, να επιδιώξουν τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία και τη στρατιωτικοποίηση των χωρών τους – υπηρετώντας έτσι τα τεράστια συμφέροντα των βιομηχανιών όπλων αλλά και για να δώσουν ώθηση στις οικονομίες τους. Η Γερμανία ιδιαίτερα φαίνεται να ποντάρει πολύ σε αυτό για την οικονομική της ανάκαμψη. Κάτι τέτοιο αποτελεί κίνδυνο για τις εργατικές και κοινωνικές κατακτήσεις και τα δημοκρατικά δικαιώματα και γι’ αυτό, ακόμα και αν θεωρούμε ότι η «αυτονόμηση» είναι πολύ δύσκολη και συν τοις άλλοις η Αμερική δεν θα την αφήσει να ολοκληρωθεί, πρέπει να το αντιπαλέψουμε με όλες μας τις δυνάμεις!
Εμείς από τη σκοπιά μας πιστεύουμε ότι η ενοποίηση αυτής της μικρής αλλά ιστορικής ηπείρου μας είναι μια αναγκαιότητα, αλλά αυτή μπορεί να επιτευχθεί μόνο σε σοσιαλιστικές βάσεις, με κεντρικό σχεδιασμό και χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και έθνους από έθνος, όπως συμβαίνει σήμερα στην Ε.Ε. και που για αυτό αποτελεί εμπόδιο και όχι βοήθεια στην ενοποίηση της Ευρώπης.
Ιωάννης Νικολάου-Μπράζιος
