Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2018

Ακροδεξιός νεοφιλελευθερισμός στη Βραζιλία

«Ποτέ πια δικτατορία», λέει το πανό, σε μια από τις
πολλές κινητοποιήσεις ενάντια στον Μπολσονάρο

Η Βραζιλία είναι η μεγαλύτερη, πολυπληθέστερη και με τους περισσότερους φυσικούς πόρους χώρα της Λατινικής Αμερικής. Οι πολιτικές εξελίξεις εκεί ασκούν μια επίδραση που δεν περιορίζεται μόνο στην αμερικανική ήπειρο.
Σε αυτή τη χώρα, λοιπόν, στις πρόσφατες εκλογές, εξελέγη πρόεδρος ένας ακροδεξιός νεοφιλελεύθερος, ο Ζαΐρ Μπολσονάρο. Δεν κρύβει τη συμπάθειά του για τη χούντα που κυβέρνησε τη χώρα μεταξύ 1964 και 1985, από την οποία άλλωστε προέρχεται ο αντιπρόεδρός του. Το πρόγραμμά του στηρίζεται σε δύο άξονες: «νόμος και τάξη», δηλαδή, ένταση της κρατικής καταστολής από τη μια, και σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις και περικοπές από την άλλη. Ο Μπολσονάρο θεωρεί
την πολιτική του Εργατικού Κόμματος (PT), που κυβέρνησε τη χώρα από το 2003 έως το 2016, «σοσιαλιστική», κι έτσι δηλώνει ότι θα ξεριζώσει τον «σοσιαλισμό» από τη Βραζιλία! Εννοεί ότι θα καταργήσει τις λίγες παραχωρήσεις, κυρίως στη σφαίρα της κοινωνικής πρόνοιας, της ασφάλισης και της εκπαίδευσης, που έκαναν οι κυβερνήσεις του Εργατικού Κόμματος στην εργατική τάξη και τα φτωχά στρώματα.
Η νίκη του Μπολσονάρο πάτησε κυρίως σε δύο πράγματα: πρώτον, σε μια δημαγωγία σχετικά με τη διαφθορά και την εγκληματικότητα. Που όμως, σε μια χώρα τεράστιων κοινωνικών αντιθέσεων όπως η Βραζιλία, έχουν ενδημικό χαρακτήρα. Η διαφθορά αφορά συνολικά την άρχουσα τάξη, την οποία υπηρετεί ο Μπολσονάρο, ενώ η εγκληματικότητα στις φαβέλες του Ρίο και του Σάο Πάολο όχι μόνο δεν θα μειωθεί με την καταστολή αλλά θα αυξηθεί. Δεύτερον, και σημαντικότερο, πάτησε στην απογοήτευση της εργατικής τάξης από το Εργατικό Κόμμα· το οποίο, αν και ξεκίνησε ως ένα πολύμορφο, σχετικά ριζοσπαστικό κίνημα βασισμένο στην εργατική τάξη, γρήγορα εξελίχθηκε σε ένα συστημικό κόμμα εξουσίας, φιλικό προς τον ιμπεριαλισμό και ανοιχτό σε «φιλελεύθερες» πολιτικές.
Βεβαίως, τίποτα δεν έχει χαθεί στη Βραζιλία. Η χώρα έχει μια μεγάλη και δραστήρια εργατική τάξη, μέσα στην οποία ασκούν επιρροή και δυνάμεις με επαναστατικό μαρξιστικό ιδεολογικό υπόβαθρο. Αυτές οι δυνάμεις οφείλουν να εμπνεύσουν στη βραζιλιάνικη εργατική τάξη θέληση για αποφασιστικούς αγώνες. Η αντίσταση στο ανοιχτά αντεργατικό καθεστώς που θέλει να οικοδομήσει ο Μπολσονάρο θα αποτελέσει σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας αντίστασης στις πιο μαύρες επιδιώξεις του παρηκμασμένου καπιταλισμού.

Πάρις Δάγλας