Σάββατο 23 Μαρτίου 2019

Το άρθρο 16 και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια

Ειδικά στην Ευρώπη, όλα τα αναγνωρισμένα και με κύρος
πανεπιστήμια είναι κρατικά 
Με αφορμή τη διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης στη Βουλή άνοιξε ξανά η συζήτηση για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Στο θέμα πρωτοστάτησε η ΝΔ, ενώ μαζί της συντάχθηκαν το ΚΙΝΑΛ, το ΠΟΤΑΜΙ, η Ένωση Κεντρώων, οι ΑΝΕΛ και φυσικά… ο ΣΕΒ, οι οποίοι ζήτησαν –για μια ακόμα φορά– την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, που απαγορεύει την ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Κύρια επιχειρήματά τους ήταν ότι ιδιωτικά πανεπιστήμια υπάρχουν σε όλον τον κόσμο, ότι χιλιάδες νέοι φεύγουν έξω για να σπουδάσουν κ.λπ.

Κατ’ αρχάς, σήμερα τα πιο αναγνωρισμένα πανεπιστήμια στον κόσμο είναι κρατικά και υπάρχουν και κάποια μη κρατικά-μη κερδοσκοπικά. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, παρά το ότι όντως λειτουργούν σε πολλές χώρες, είναι εντελώς άγνωστα, ενώ πολλά έχουν κλείσει, είτε λόγω έλλειψης φοιτητών, είτε γιατί ήταν μπλεγμένα σε σκάνδαλα, όπως αγορασμένα πτυχία κ.λπ. Για να στηθεί, άλλωστε, ένα σοβαρό ιδιωτικό πανεπιστήμιο απαιτούνται τεράστια κεφάλαια. Το επενδυτικό ρίσκο είναι μεγάλο, καθώς τα οικονομικά του αποτελέσματα (κέρδη) είναι αμφίβολα. Αυτά που υπάρχουν είναι σε τομείς που δεν χρειάζονται σοβαρές επενδύσεις σε υποδομές και προσωπικό (οικονομικά κ.λπ.). Γνωρίζει κανείς πουθενά στον κόσμο κανένα ιδιωτικό Πολυτεχνείο ή ιδιωτική Ιατρική Σχολή;
Από την άλλη, τα πιο γνωστά μη κρατικά-μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια (Harvard, Yale, Οξφόρδη κ.λπ.) αποτελούν μια διαφορετική περίπτωση, διότι αυτά έχουν φτιαχτεί από κληροδοτήματα εδώ και πάνω από 300-400 χρόνια. Έχουν τεράστια περιουσιακά στοιχεία από δωρεές, δεν ανήκουν σε κάποιον ιδιώτη, δέχονται λίγους φοιτητές, ενώ τα δίδακτρά τους αγγίζουν τα 30.000-50.000 ευρώ τον χρόνο.
Άρα λοιπόν αυτοί που ζητάνε ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν λένε όλη την αλήθεια. Και δεν τη λένε συνειδητά. Διότι αυτό για το οποίο κόπτονται είναι να μετονομάσουν τις ιδιωτικές σχολές και κολέγια –που λειτουργούν ήδη στη χώρα μας– σε πανεπιστήμια και να αναγνωρίσουν ως ισότιμα τα πτυχία τους, έτσι ώστε να ενισχύσουν την πελατεία τους. Και φυσικά, καμία κουβέντα για την υπεράσπιση και ενίσχυση της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για ίδρυση νέων δημόσιων υψηλού επιπέδου σχολών σε νέα επιστημονικά αντικείμενα, στις τέχνες, στον τεχνολογικό τομέα κ.λπ. Απέναντι σ’ αυτές τις προθέσεις το φοιτητικό και εκπαιδευτικό κίνημα οφείλει να δώσει –και θα δώσει– την απάντηση που τους αξίζει.

Μ. Σάκος