Μπαράζ
αντεργατικών επιθέσεων από το μεγάλο εμπορικό κεφάλαιο. Αλλά και οι εργαζόμενοι
αντιστέκονται.
Σε
μια σειρά μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις και αλυσίδες λιανικών πωλήσεων σημειώνονται
τον τελευταίο καιρό απόπειρες κατάργησης εργασιακών δικαιωμάτων,
καταστρατήγησης ωραρίων κ.λπ. Στην αλυσίδα JUMBO επιχειρήθηκε η εφαρμογή εξαήμερης
εργάσιμης εβδομάδας τις περιόδους αιχμής, που αποτράπηκε με την αντίδραση των
εργαζομένων. Η ίδια επίθεση απετράπη προ καιρού και στη MEDIA MARKT. Στη LEROY MERLIN επιχειρείται αυτόν
τον καιρό η εφαρμογή του 9ώρου, με τη δικαιολογία της παράτασης του
διαλείμματος, ενώ υπάρχουν πολλά κρούσματα εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Στη VODAFONE επιχειρήθηκε η
συγχώνευση καταστημάτων, συνοδευόμενη από απολύσεις, και η επιβολή 9ωρου. Όσον
αφορά άλλες μεγάλες εταιρείες του τομέα των υπηρεσιών, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών απειλούνται με απόλυση 50 εργαζόμενοι στη
σίτιση με σταθερές σχέσεις εργασίας, για να προσληφθούν στη θέση τους άλλοι με
καθεστώς εργολαβίας, ελαστικών εργασιακών σχέσεων κ.λπ.
Πολλές
απ’ αυτές τις εταιρείες είναι διεθνείς αλυσίδες, τις διαχειρίζονται και τις
εκμεταλλεύονται εδώ όμως εγχώριοι καπιταλιστές. Οι επιθέσεις αυτές δεν είναι
συγκυριακές. Το εγχώριο μεγάλο εμπορικό
κεφάλαιο έχει ιστορική αντεργατική παράδοση και διακρίνεται για τον αρπακτικό
χαρακτήρα του. Είναι αρκετά διογκωμένο σε σχέση με την παραγωγική βάση της
χώρας, λόγω του γενικότερου χαρακτήρα του εγχώριου καπιταλισμού αλλά και του
παρασιτικού μοντέλου που ακολουθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Έχει πληγεί απ’ τη
μείωση της κατανάλωσης αλλά η κρίση, που χτύπησε περισσότερο το μικρομεσαίο
εμπορικό κεφάλαιο, το έχει βοηθήσει να συγκεντροποιηθεί. Και εκφράζει αυτή την τάση του για επέκταση με επιθέσεις στα ωράρια και
τα δικαιώματα των εργαζομένων του, δηλαδή με αύξηση της εκμετάλλευσής τους.
Βασίζεται φυσικά στους δεκάδες
αντεργατικούς νόμους που έχουν ψηφιστεί εδώ και μια εικοσαετία, με έξαρση στα χρόνια των μνημονίων
(«διευθέτηση» ωραρίου, ατομικές συμβάσεις, απελευθέρωση απολύσεων, κατάργηση
κυριακάτικης αργίας κ.λπ.).
Η
κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει βαρύτατες ευθύνες για αυτή την κατάσταση. Έχει διατηρήσει
άθικτους τους περισσότερους από αυτούς τους αντεργατικούς νόμους, ενώ έχει
ψηφίσει και άλλους, όπως τη διεύρυνση του αριθμού των Κυριακών που είναι
ανοιχτά τα καταστήματα. Οι κρατικές υπηρεσίες ελέγχου για την τήρηση της
εργασιακής νομοθεσίας (ΣΕΠΕ) παραμένουν υποστελεχωμένες, ενώ μέσα στο αστικό
καθεστώς εξ αντικειμένου δεν αρκούν για να βάλουν φρένο στην εργοδοτική
ασυδοσία.
Οι
εργαζόμενοι στο εμπόριο και τις υπηρεσίες έχουν
και αυτοί όμως τη δική τους παράδοση, που είναι αγωνιστικότατη και ξεκινάει
και πριν από τον πόλεμο. Είναι ένα απ’ τα πλέον συνειδητά και με αγωνιστική
εμπειρία τμήματα της ελληνικής εργατικής τάξης. Σε πολλές περιπτώσεις απ’ αυτές
που αναφέραμε έχουν αντισταθεί
επιτυχημένα στην καταπάτηση των δικαιωμάτων τους (εταιρείες H&M παλαιότερα, JUMBO, VODAFONE τώρα, κ.ά). Το
ίδιο προσπαθούν να κάνουν γενικά όπου επικρατεί εργοδοτική αυθαιρεσία ή
επιχειρούνται καταστρατηγήσεις ωραρίων, απολύσεις κ.λπ.
Αυτός
είναι και ο μοναδικός δρόμος που έχει μπροστά της η ελληνική εργατική τάξη. Με συσπείρωση και οργάνωση στα πρωτοβάθμια
σωματεία, σε επιτροπές ανά επιχείρηση ή ανά κλάδο, με κάθε μορφή πάλης που
κρίνεται πρόσφορη ανά πάσα στιγμή και μπορεί να εξασφαλίσει μαζικότητα και
επιτυχία, με ξεκάθαρο προσανατολισμό στα συμφέροντα των εργαζομένων και μόνο σε
αυτά, μπορούμε να αποτρέψουμε την αντεργατική επίθεση και να δημιουργήσουμε τις
προϋποθέσεις για την ανάκαμψη του εργατικού κινήματος. Οι εργαζόμενοι στο
εμπόριο και τις άλλες υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα (εστίαση, διανομείς κ.λπ.)
αποτελούν αυτή τη στιγμή ένα από τα πλέον μαχόμενα τμήματα της ελληνικής
εργατικής τάξης. Να αποτελέσουν το παράδειγμα για όλους μας.
Σ. Κρόκος