 |
Καλή η ιδέα του ΘΕΣγάλα, αλλά η πραγματικότητα της
αγοράςστον καπιταλισμό… είναι σκληρή
|
Μια από τις πιο πρωτοποριακές
ιδέες των τελευταίων χρόνων στον αγροδιατροφικό τομέα, ο Συνεταιρισμός ΘΕΣγάλα,
κατέθεσε πρόσφατα αίτηση υπαγωγής στον πτωχευτικό κώδικα. Ο συνεταιρισμός, που
ξεκίνησε από τη Λάρισα και έγινε γνωστός πανελληνίως για τα ATM φρέσκου
γάλακτος που λάνσαρε, αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα την τελευταία
περίοδο. Έχει μεγάλα χρέη στις τράπεζες, ενώ έχει φάει και πρόστιμα για μη
καταβολή δεδουλευμένων στους εργαζομένους του. Η προοπτική να βάλει κεφάλαια στον
συνεταιρισμό ο γνωστός Λαρισινός επιχειρηματίας Καντώνιας μάλλον δεν
επαληθεύεται.
Τι συνέβη, όμως, και μια προσπάθεια που αρχικά είχε
αγκαλιαστεί από το καταναλωτικό κοινό έφτασε τόσο γρήγορα σε αδιέξοδο; Οι λόγοι είναι πολλοί, αλλά ο βασικός είναι ότι ο
ΘΕΣγάλα, αν και συνεταιρισμός, πήγε να παίξει με τους όρους μιας πολύ
σκληρής ολιγοπωλιακής αγοράς, με πανίσχυρους καθιερωμένους παίκτες. Στην
πραγματικότητα, τα έσοδα του ΘΕΣγάλα δεν προέρχονταν κυρίως από τα ATM γάλακτος,
αλλά από την πώληση γάλακτος σε μεγάλη ολλανδική πολυεθνική και από το franchise του
εμπορικού σήματός του για να ανοίγει νέα σημεία πώλησης. Καθώς αυτή η
πολυεθνική απέτυχε στον ανταγωνισμό της με τα ήδη καθιερωμένα προϊόντα του
χώρου, επλήγησαν και οι παραγωγοί του ΘΕΣγάλα. Επιπλέον, ο συνεταιρισμός
αναγκάστηκε να βάλει στα σημεία πώλησης και πλήθος άλλα προϊόντα (τυριά,
γιαούρτι κ.λπ.) προκειμένου να προσφέρει ό,τι πρόσφεραν και οι ανταγωνιστές του
στα σούπερ μάρκετ. Οι τελευταίοι είχαν όμως τη δυνατότητα να πωλούν γάλα
αρκετών ημερών ως φρέσκο (με βάση τα μνημονιακά μέτρα), καθώς και το προνόμιο των διαρκών προσφορών, της δαπάνης μεγάλων ποσών
για διαφήμιση και της στενής σχέσης με τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Τέλος,
εκφράστηκαν και αμφιβολίες κατά πόσον η διάθεση γάλακτος από τα ATM τηρεί
τις προδιαγραφές υγιεινής.
Το δίδαγμα είναι ότι πραγματικά ριζοσπαστικές
συνεταιριστικές προσπάθειες, προς όφελος τόσο των παραγωγών όσο και των
καταναλωτών, δεν μπορούν να ανθήσουν παίζοντας με τους όρους των μεγάλων
καπιταλιστικών μονοπωλίων. Αντίθετα, θα πρέπει να είναι σε ρήξη με αυτά. Και
αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσα σε ένα πλαίσιο όπου κυριαρχούν ο κεντρικός
σχεδιασμός, η οργανωμένη ενίσχυση του συνεταιριστικού κινήματος, οι επιτροπές
παραγωγών-καταναλωτών για τον καθορισμό των τιμών και ο ουσιαστικός λαϊκός
έλεγχος.
Πάρις Δάγλας
