Οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να
παρασυρθούν από το όποιο προεκλογικό κλίμα και τις ανούσιες κοινοβουλευτικές
κόντρες. Για εμάς, τη συντριπτική πλειοψηφία του βασανισμένου από την κρίση και
τα μνημόνια εργαζόμενου ελληνικού λαού, αυτό που έχει σημασία τώρα είναι να
οργανωθούμε με όποιον τρόπο μπορούμε και να απαιτήσουμε πίσω όλα τα δικαιώματά
μας, όλες τις κατακτήσεις μας. Ακόμα και μικρές νίκες θα έχουν μεγάλη επίπτωση
στον γενικότερο συσχετισμό δυνάμεων.
Η αύξηση του κατώτατου μισθού, η
επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων, αλλά και τα αυξημένα κέρδη των εργοδοτών
μας, δημιουργούν ένα ευνοϊκότερο έδαφος για κάθε είδους διεκδικήσεις! Να
ξαναδυναμώσουμε τα σωματεία μας και να τολμήσουμε!
1. Βρισκόμαστε
μπροστά σε μια εξαιρετικά κρίσιμη κοινωνικά και πολιτικά συγκυρία, που μέσα
στους επόμενους μήνες θα αποκαλυφθεί σε όλο της το εύρος, τόσο στη χώρα μας όσο
και πανευρωπαϊκά.
Στη χώρα μας είχαμε, μεταξύ
άλλων, τις τελευταίες εβδομάδες: την έγκριση της Συμφωνίας των Πρεσπών από τη
Βουλή, το τέλος της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, την κατάρρευση ή βαθιά κρίση των
κομμάτων που καλύπτουν τον χώρο μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και της νεοφιλελεύθερης
δεξιάς (ΑΝΕΛ, Ποτάμι, ΚΙΝΑΛ), την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 11%, μια
πρώτη «έξοδο στις αγορές» για δανεισμό, καθώς και άλλες, όχι λιγότερο
σημαντικές, εξελίξεις στο οικονομικό επίπεδο. Τον προσεχή Μάιο έχουμε τριπλές
(δημοτικές, περιφερειακές, ευρωπαϊκές) εκλογές, που δεν αποκλείεται να γίνουν
και τετραπλές, δηλαδή να έχουμε και βουλευτικές εκλογές, αν και ο σχεδιασμός
της κυβέρνησης είναι αυτές να πάνε για τον Οκτώβριο. Αυτές είναι ορισμένες από
τις εξελίξεις που επηρεάζουν ή θα επηρεάσουν τον συσχετισμό δύναμης μεταξύ αστικής, μικροαστικής και εργατικής
τάξης, και βέβαια το αν θα πάμε σύντομα
σε ανατροπές στο πολιτικό εποικοδόμημα.
Στην Ευρώπη τώρα, έχουμε δύο
πολύ σημαντικές διεργασίες: το Brexit στα τέλη Μαρτίου, με σοβαρές επιπλοκές, και τις
ευρωεκλογές τον Μάιο. Και μπορεί το
Ευρωκοινοβούλιο να είναι διακοσμητικό, ωστόσο οι ευρωεκλογές θα αποτυπώσουν τον
πολιτικό συσχετισμό στην ήπειρό μας. Οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις μέσα στην
Ε.Ε. φοβούνται ότι θα υποστούν καθίζηση. Ακόμα, έχουμε σημαντικές ανακατατάξεις
στο κοινωνικοπολιτικό πεδίο σε μια σειρά χώρες, από την Αγγλία του Brexit, μέχρι τη Γαλλία,
όπου τα «κίτρινα γιλέκα» συνεχίζουν
παρά τη σκληρή καταστολή, και μέχρι την Ισπανία,
όπου έχουμε πρόωρες εκλογές τον Απρίλιο, με κίνδυνο σχηματισμού κυβέρνησης δεξιάς-άκρας
δεξιάς.
Όλα αυτά συνθέτουν ένα
πραγματικά εκρηκτικό σκηνικό: από τη μια οι
Ευρωπαίοι καπιταλιστές δεν μπορούν να κυβερνήσουν όπως παλιά, καθώς το
σύστημά τους δεν ανέκαμψε ποτέ στα σοβαρά από τη μεγάλη κρίση και η «Ένωσή»
τους αντιμετωπίζει υπαρξιακό πρόβλημα· ωστόσο, από την άλλη, η εργατική μας τάξη δεν διαθέτει αυτή τη
στιγμή τις πολιτικές ηγεσίες εκείνες που θα της επέτρεπαν να χαράξει τον δικό
της δρόμο και να καθορίσει τις εξελίξεις.
Τα καθήκοντα της συνειδητής πρωτοπορίας της τάξης μας
είναι βαριά. Θα πρέπει από τη μια να εκμεταλλευτεί και την παραμικρή ευκαιρία
να αποσπάσει τώρα επιμέρους κατακτήσεις που θα ανορθώσουν το ηθικό της τάξης
μας και θα βελτιώσουν τον ταξικό συσχετισμό, και από την άλλη να επιταχύνει την
πολιτική της συγκρότηση, ώστε να προσφέρει στην εργατική τάξη εκείνο που της
λείπει: αξιόπιστες και αξιόμαχες ηγεσίες.
2. Αν
εξετάσουμε ψύχραιμα τα γεγονότα της τελευταίας περιόδου, θα πρέπει να
παραδεχθούμε ότι η ηγεσία Τσίπρα όχι
μόνο δεν είναι σε «αποδρομή», όπως ισχυρίζεται η αντιπολίτευση, αλλά κατάφερε να περάσει μια σειρά από
κομβικές επιλογές της: πέρασε μια δύσκολη συμφωνία στο Μακεδονικό, αύξησε
το κύρος της έναντι των Ευρωπαίων και των Αμερικανών, απαλλάχθηκε από έναν
σύμμαχο (Καμμένος) που είχε αρχίσει να της γίνεται εμπόδιο, διεμβόλισε τον χώρο
του Κέντρου, ενώ έκανε και ορισμένες παραχωρήσεις στους εργαζομένους (αύξηση
κατώτατου μισθού, κατάργηση υποκατώτατου, επιδότηση ενοικίου κ.λπ.) – χωρίς
μάλιστα να καταγραφούν σοβαρές αντιδράσεις από την αστική τάξη. Και φυσικά, έναντι της αστικής τάξης, μπορεί να
επικαλείται την αύξηση των κερδών, αλλά και των επενδυτικών ευκαιριών.
Όμως, όλη αυτή η θετική για
την κυβέρνηση δυναμική λαμβάνει χώρα πάνω σε ένα έδαφος που μοιάζει
ναρκοθετημένο. Το ασφυκτικό μνημονιακό πλαίσιο παραμένει, όσον αφορά τα υπερ-πλεονάσματα και όχι μόνο. Το
εγχώριο τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί
να χρηματοδοτήσει την οικονομία. Η κοινωνία ολόκληρη συνειδητοποιεί ότι, ακόμα
και με το καλύτερο σενάριο, δεν υπάρχει επιστροφή στο προ κρίσης βιοτικό επίπεδο. Η δυσαρέσκεια της μικροαστικής τάξης δεν μειώνεται με τίποτα, καθώς δεν υπάρχουν σοβαρές
προοπτικές αύξησης του εισοδήματός της (και η υπερ-φορολόγηση δεν είναι ο
μοναδικός λόγος για αυτό). Η εργατική
τάξη, ύστερα από τον αρμαγεδδώνα των μνημονίων, κέρδισε κάποια πράγματα σε
θεσμικό επίπεδο, όμως η πλειοψηφία των εργαζομένων δεν έχει δει σοβαρή διαφορά
στην τσέπη της.
Μπορεί τα ανώτερα και πιο
πολιτικοποιημένα στρώματα της αστικής τάξης να τα πηγαίνουν καλά με την
κυβέρνηση και να θέλουν «ηρεμία» στο κοινωνικό πεδίο (όπως άλλωστε και οι
«δανειστές»), αλλά ο κύριος όγκος της αστικής τάξης, ιδίως της μεσαίας, πάσχει από τέτοια έλλειψη προοπτικών, που ακόμα
ελπίζει να επιβιώσει από το τσάκισμα της εργατικής τάξης. Επιπλέον, σε έναν
βαθμό, και το Μακεδονικό λειτουργεί
ως αφορμή για να εκφραστεί μια αντι-κυβερνητική δυσαρέσκεια από τα δεξιά.
3. Δεν είναι
όμως μόνο τα παραπάνω που θα καθορίσουν τον συσχετισμό της επόμενης περιόδου. Η κίνηση και δράση της εργατικής τάξης θα
παίξει αποφασιστικό ρόλο. Μπορεί αυτή τη στιγμή η πραγματοποίηση μετωπικών
απεργιακών κινητοποιήσεων να μην είναι εύκολη, αλλά δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που δίνονται μάχες με θετικό αποτέλεσμα.
Στα Jumbo και
τη Vodafone απετράπη
η διεύρυνση/ελαστικοποίηση του ωραρίου. Στις τράπεζες, κατόπιν πιέσεων των
σωματείων, τηρείται πλέον αυστηρά το ωράριο, ενώ έχουν αποτραπεί και κάποιες απολύσεις.
Κινητοποιήσεις στους δήμους πέτυχαν να μην κοπεί το επίδομα της ανθυγιεινής
εργασίας, και να ισχύσει ο νέος, αυξημένος κατώτατος μισθός και για τους
εργαζόμενους στα κοινωφελή προγράμματα.
Η εργατική μας τάξη θα πρέπει
να συνειδητοποιήσει ότι τώρα είναι η ώρα
να προχωρήσει σε πιο ριζοσπαστικές και ουσιαστικές διεκδικήσεις, να οργανωθεί
και να τολμήσει αγωνιστικά! Η αύξηση κατά 11% του κατώτατου μισθού έδειξε
ότι η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη τώρα
να κάνει ορισμένες παραχωρήσεις, γιατί αλλιώς δεν θα μπορέσει να σταθεροποιήσει
την κατάσταση. Ακόμα και μερίδα της εργοδοσίας παραδέχεται πλέον ότι η
καθίζηση των μισθών δεν βοήθησε στην «ανταγωνιστικότητα» και ότι η πλήρης
απουσία συλλογικών συμβάσεων δημιουργεί συνθήκες ζούγκλας στην αγορά. Οπότε, ή θα το εκμεταλλευτούμε αυτό για να
κερδίσουμε πράγματα και να κάνουμε την τάξη μας να αισθανθεί πιο δυνατή, ή θα
κάτσουμε να γκρινιάζουμε για το πόσο άσχημη είναι η κατάσταση και πόσο κακός
είναι ο αντίπαλος (όπως δυστυχώς κάνει το μεγαλύτερο μέρος της «αριστεράς»). Η
εργατική μας τάξη δεν έχει αυταπάτες για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ξέροντας όμως ότι σήμερα
δεν έχει ηγεσία, δεν έχει ένα δικό της κόμμα, σχεδόν δεν έχει συνδικάτα στον
ιδιωτικό τομέα, ξέροντας ακόμα ότι τα αφεντικά της διψούν για αίμα, δεν είναι
τόσο ηλίθια να αβαντάρει την αντι-ΣΥΡΙΖΑ υστερία της ρεβανσιστικής
νεοφιλελεύθερης δεξιάς. Άρα και αυτό το
στοιχείο παίζει ρόλο στον καθορισμό των ταξικών και πολιτικών συσχετισμών.
4. Όμως, πέρα
από το τι γίνεται στο εσωτερικό της χώρας, βασικό ρόλο θα παίξουν οι διεθνείς και
ιδίως οι ευρωπαϊκές εξελίξεις. Μέσα στις αστικές τάξεις, συγκρούονται οι δυνάμεις
εκείνες που θέλουν να γιατρέψουν τις πληγές της κρίσης επιστρέφοντας στον
«εθνικό προστατευτισμό» με εκείνες που θέλουν να συνεχιστεί πάση θυσία η
επίθεση στην εργατική τάξη, στο όνομα των «ανοιχτών αγορών» και των «ανοιχτών
συνόρων». Οι πρώτες συνειδητοποιούν ότι θα χρειαστούν και ορισμένες
παραχωρήσεις στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, για λόγους σταθερότητας του
κοινωνικού καθεστώτος. Οι δεύτερες, προκειμένου να περάσουν την πολιτική τους, δεν
έχουν πρόβλημα να στηριχθούν ακόμα και στη φασίζουσα ακροδεξιά (Αυστρία,
Ουγγαρία, άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, Βραζιλία, και ίσως σύντομα
Ισπανία).
Μέσα στα λαϊκά στρώματα τώρα,
υπάρχει η τάση της αντίστασης, της αγωνιστικής πρωτοβουλίας, των ευρύτατων
λαϊκών συμμαχιών πάνω στα μεγάλα προβλήματα που απασχολούν όλο το έθνος, όπως
συμβαίνει με τα «κίτρινα γιλέκα» της Γαλλίας. Και υπάρχει και η τάση της
υποταγής, της αδρανοποίησης της εργατικής τάξης, του αποπροσανατολισμού από τα
ιδεολογήματα των νεοφιλελεύθερων, από τον εθνικισμό κ.λπ.
Ένα σκληρό μπρα-ντε-φερ είναι σε εξέλιξη σε όλον τον
κόσμο, από τις ΗΠΑ ως την Άπω Ανατολή, από την Αγγλία ως τα Βαλκάνια και από την
Ιβηρική χερσόνησο ως την Κεντρική Ευρώπη, για το ποιες τάσεις θα επικρατήσουν,
στον ενδο-ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό, στις ενδο-αστικές αντιθέσεις, και φυσικά
στην ταξική πάλη. Όλα αυτά θα επηρεάσουν άμεσα τη χώρα μας. Κάθε επιτυχία των εργατικών τάξεων διεθνώς, όπως και
κάθε ήττα του νεοφιλελεύθερου στρατοπέδου, θα λειτουργήσει ενθαρρυντικά για τον
εργαζόμενο λαό μας. Και το αντίστροφο, ασφαλώς.
5. Ποια,
λοιπόν, είναι τα καθήκοντα της συνειδητής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης σε
αυτές τις ιδιαίτερες συνθήκες; Πρώτον,
να στηρίξει με όλες της τις δυνάμεις τα σωματεία και την οργάνωση της τάξης
μας, να στηρίξει τους μικρούς και μεγάλους αγώνες, με τόλμη στις μορφές πάλης
και με τους κατάλληλους, χειροπιαστούς στόχους κάθε φορά. Δεύτερον, να έχει
κύριο μέτωπο ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό και τις φανερές ή κρυφές ακροδεξιές
εφεδρείες του. Τρίτον, να εκμεταλλεύεται με τον πιο επιδέξιο και τολμηρό τρόπο
τις αντιθέσεις στο στρατόπεδο του αντιπάλου· προβάλλοντας κάθε φορά εκείνα τα
αιτήματα που μπορούν να τραβήξουν ακόμα και λιγότερο συνειδητά τμήματα του λαού
στον αγώνα, που μπορούν να διευρύνουν τα ρήγματα του αντιπάλου. Και τέταρτον,
να προωθήσει όσο πιο γρήγορα μπορεί την υπόθεση της οικοδόμησης μιας
επαναστατικής ηγεσίας της τάξης, που είναι και το μεγάλο ζητούμενο της εποχής
μας. Οι άνθρωποι που θα συμβάλουν σε αυτή την πορεία θα βρεθούν μέσα στα πιο
ηθικά, τίμια, σκεπτόμενα και μαχητικά στοιχεία των φτωχών εργαζόμενων στρωμάτων
και της νεολαίας. Προς τα εκεί πρέπει να στρέψουμε όλες τις δυνάμεις μας!
28/2/2019
Η Συντακτική Επιτροπή
