Η
χρεοκοπία του νεοφιλελεύθερου μοντέλου
δημιουργεί ευκαιρίες για να περάσει
και πάλι η παγκόσμια εργατική τάξη στη
φάση των διεκδικήσεων
 |
| Η άνοδος του προστατευτισμού, και η χρεοκοπία των νεοφιλελεύθερων δογμάτων, θα δημιουργήσει ένα ευνοϊκότερο έδαφος για την πάλη της εργατικής μας τάξης, ιδίως στις ανεπτυγμένες χώρες |
Από
τότε που το λεγόμενο «Ανατολικό Μπλοκ»
παλινόρθωσε τον καπιταλισμό, δηλαδή τα
τελευταία τριάντα περίπου χρόνια, το
ιμπεριαλιστικό κεφάλαιο της Δύσης έριξε
όλο το βάρος του για τη διείσδυση στα
νέα αυτά εδάφη και για την εκμετάλλευση
της τεράστιας δεξαμενής του φτηνού
εργατικού δυναμικού των χωρών αυτών.
Για να το πετύχει, διακήρυξε ως ύψιστη
αρχή την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων,
εμπορευμάτων και ανθρώπων, την πολιτική
των «ανοιχτών συνόρων».
Η
πολιτική αυτή, όμως, μετά από τρεις
δεκαετίες, άρχισε να γυρίζει μπούμερανγκ
στους
δυτικούς καπιταλιστές και να
ευνοεί την ανάπτυξη ενός ανταγωνιστικού
κεφαλαίου, αυτού της Ανατολής, κυρίως
της Κίνας και γενικά των χωρών που
διαθέτουν αστείρευτες πηγές φτηνού και
υποταγμένου εργατικού δυναμικού. Επίσης,
δημιούργησε αντιθέσεις μέσα στις παλιές
αστικές τάξεις των ανεπτυγμένων χωρών.
Ήρθε, λοιπόν, η ώρα ο ίδιος ο δυτικός
ιμπεριαλισμός, με πρωτοπόρο τον
αμερικανικό και το βρετανικό, να αλλάξει
το δόγμα του και να στραφεί στον εθνικό
προστατευτισμό.
Στο
στρατόπεδο του εθνικού προστατευτισμού
έχουν ήδη προσχωρήσει ανοιχτά οι ΗΠΑ,
η Βρετανία και η Ιταλία, θέτοντας πλέον
ρητά ως πρώτη προτεραιότητα το «εθνικό
συμφέρον», ενώ παράλληλα Γερμανία και
Γαλλία ετοιμάζουν τα πρώτα μέτρα ενάντια
στη διείσδυση κινεζικών και άλλων
κεφαλαίων, διολισθαίνοντας εξ ανάγκης
προς την ίδια πολιτική. Στην πολιτική
του προστατευτισμού εντάσσονται οι
υψηλοί δασμοί, η αποτροπή εξόδου κεφαλαίων
και η αποτροπή εισόδου φτηνού εργατικού
δυναμικού.
Η
ρητορική του εθνικού προστατευτισμού
συνοδεύεται πάντοτε από την υπενθύμιση
του ρόλου της εγχώριας εργατικής τάξης
και από την υπόσχεση βελτίωσης της θέσης
της. Όσο και αν η ρητορική αυτή είναι
στην ουσία της υποκριτική, επειδή ο κάθε
ιμπεριαλισμός έχει ανάγκη υποστήριξης
στο εσωτερικό του, θα αναγκαστεί σε έναν
βαθμό να την υλοποιήσει. Και να τα πρώτα
δειλά δείγματα: Μέτρα
της ιταλικής κυβέρνησης κατά των
ελαστικών και βραχυχρόνιων συμβάσεων
εργασίας, αλλά και κατά της αθρόας
εισόδου φτηνών μεταναστών. Στη Γερμανία,
τμηματικές αυξήσεις 7,5% εντός των δυόμισι
επομένων ετών στους περίπου 2,3 εκατομμύρια
δημοσίους υπαλλήλους και τάση ενίσχυσης
των συλλογικών συμβάσεων για την κάλυψη
της εργατικής τάξης. Αυξήσεις στους
δασκάλους μετά από απεργίες και ισχυρό
κίνημα διατήρησης των συλλογικών
συμβάσεων στις ΗΠΑ. Εκθέσεις ακόμα και
του ΔΝΤ ότι η φτηνή και ελαστική εργασία
δεν ευνοεί την ανταγωνιστικότητα.
Βεβαίως, την ίδια στιγμή δεν πρέπει να
παραβλέπουμε την έμμεση επιβολή του
δωδεκάωρου στην Αυστρία, μέσω υποχρεωτικών
υπερωριών, που συνιστά μια αντίθετη
τάση.
Δεν
ισχυριζόμαστε ότι τα πράγματα θα αλλάξουν
θεαματικά από τη μια στιγμή στην άλλη.
Ισχυριζόμαστε όμως ότι το σταδιακό
ξήλωμα του νεοφιλελεύθερου δόγματος
και η αντικατάστασή του από ένα δόγμα
προστατευτισμού, υποχρεώνει τις άρχουσες
τάξεις να «καλοπιάσουν» τις εγχώριες
εργατικές τους τάξεις. Αυτό
θα επαναφέρει σε έναν βαθμό την ταξική
πάλη μέσα στα εθνικά πλαίσια, γεγονός
που μπορεί να διαμορφώσει έναν πιο
ευνοϊκό συσχετισμό δυνάμεων. Για
παράδειγμα, ο Δυτικός εργαζόμενος θα
μπορεί ευκολότερα να διεκδικεί χωρίς
να φοβάται ότι η επιχείρηση θα μεταφερθεί
σε χώρα χαμηλού εργατικού κόστους, αφού
πλέον θα υφίσταται υψηλούς δασμούς στα
προϊόντα της. Ή
θα μπορεί να απαιτεί ευκολότερα την
αύξηση που έχει δοθεί σε μια γειτονική
χώρα ή που την έχει υποσχεθεί η κυβέρνησή
του.
Όλα
αυτά υπό μια προϋπόθεση: ότι οι εργατικές
τάξεις θα πολεμήσουν αποφασιστικά. Οι
ευκαιρίες θα υπάρξουν. Οι ρωγμές θα
ανοίξουν. Το έδαφος θα δοθεί. Τίποτα
όμως δεν θα κατακτηθεί χωρίς το πνεύμα
της ενότητας, της οργάνωσης, της τόλμης
και της θυσίας. Εδώ είναι που η κάθε
είδους πρωτοπορία πρέπει να δώσει το
παράδειγμα.
Βασίλης
Παπανικολάου
