 |
| Στα σχέδια που παρουσιάζονται για τις «πόλεις των 15 λεπτών» όλα μοιάζουν όμορφα, ήρεμα, «πράσινα» και βολικά. Όμως, το παραμύθι έχει δράκο, και αυτός είναι ο εγκλεισμός, ο έλεγχος, η επιστήμη των ανθρώπων. |
Ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας πριν από λίγο καιρό εγκαινίασε στην Κυψέλη την «πόλη των 15 λεπτών», προβάλλοντάς το σαν κάτι πρωτοποριακό και φιλοδοξώντας να το επεκτείνει και σε άλλα σημεία της Αθήνας. Η «πόλη των 15 λεπτών» στηρίζεται στη φιλοσοφία της προσβασιμότητας σε ό,τι είναι απαραίτητο στην καθημερινότητα (δουλειά, ψώνια, υπηρεσίες παιδείας, υγείας, ψυχαγωγίας κ.λπ.) σε απόσταση 15 λεπτών με τα πόδια ή με ποδήλατο.
Η ιδέα αυτή ανήκει στον Γαλλο-Κολομβιανό επιστήμονα Κάρλος Μoρένο, γιο πολύτεκνων αγράμματων αγροτών της Κολομβίας, ο οποίος για την αριστερή του δράση αναγκάστηκε να καταφύγει στη Γαλλία, όπου σπούδασε πληροφορική, μαθηματικά και ρομποτική. Με βασική του αρχή αυτό που έμαθε σε κάποιες τοπικές κοινότητες στην Κολομβία, ότι οι άνθρωποι για να ζουν καλά πρέπει να μοιράζονται και να εκμεταλλεύονται από κοινού πόρους, δυνατότητες και ευκαιρίες, και με έμπνευση από την αρχαία ελληνική έννοια «πόλις», δημιούργησε το σχέδιο για τις «πόλεις των 15 λεπτών». Όμως ο καπιταλισμός, στην παρακμή που βρίσκεται, δεν υπήρχε περίπτωση να κρατήσει τη σωστή λογική και την καλή πρόθεση της αρχικής ιδέας. Έτσι προσπαθεί να τη μετατρέψει σε όπλο χειραγώγησης και εγκλεισμού των ανθρώπων.
Η ευρωβουλευτής Κριστίν Άντερσον καταγγέλλει ότι η Ευρώπη παίρνει σαν παράδειγμα τις «πόλεις των 15 λεπτών» όχι όπως τις οραματίστηκε ο Μoρένο, αλλά όπως εφαρμόζονται στα ολοκληρωτικά καθεστώτα της Κίνας και της Σαουδικής Αραβίας. Δεν πρόκειται ούτε για «ευκολία» ούτε έχει να κάνει με τη «σωτηρία του πλανήτη», την οποία επικαλούνται. Έχει να κάνει με την ενίσχυση του κυβερνητικού έλεγχου στους ανθρώπους εντός των τόπων κατοικίας τους. Η ευρωβουλευτής αναφέρει την εποχή της πανδημίας σαν μια δοκιμαστική λειτουργία, προκειμένου να συνηθίσουν οι άνθρωποι στη μετακίνηση με τη χρήση πιστοποιητικών.
Τώρα ο έλεγχος θα γίνεται με την ψηφιακή ταυτότητα, το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό και με πρόφαση την κλιματική αλλαγή. Η έξοδος από αυτές τις πόλεις θα επιτρέπεται 2-3 φορές τον χρόνο, με τους πλούσιους βέβαια να έχουν τη δυνατότητα να «αγοράζουν» άδειες εξόδου ενώ οι φτωχότεροι όχι. Επίσης, το σύστημα «κοινωνικής πίστωσης» που εφαρμόζεται στην Κίνα (εάν είσαι υπάκουος απέναντι στο κράτος, συγκεντρώνεις πόντους σε ένα σύστημα επιβράβευσης και μόνο τότε έχεις πρόσβαση σε ορισμένες υπηρεσίες, ταξίδια κ.λπ.) έχει ξεκινήσει να δοκιμάζεται –με μια πιο «ήπια» μορφή– σε κάποιες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως η Μπολόνια και η Βιέννη.
Βέβαια, δεν ισχυριζόμαστε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει στην Ελλάδα σύντομα, καθώς λείπουν και οι κατάλληλες υποδομές, ωστόσο ο κίνδυνος από όλο αυτό το μοντέλο παραμένει.
Οι καπιταλιστές, βλέποντας και γνωρίζοντας το αδιέξοδο του συστήματός τους, ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν εξεγέρσεις και κοινωνικές αναταραχές. Το οικιστικό ζήτημα φαίνεται να παίζει πρωταρχικό ρόλο στα σχέδιά τους. Εννοείται ότι καθόλου δεν ενδιαφέρονται για την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων στις πόλεις.
Όλο αυτό βέβαια δεν είναι κάτι καινούργιο. Οι Ναζί είχαν επιβάλει σύστημα εγκλεισμού και απαγόρευσης κυκλοφορίας, απομονώνοντας περιοχές και ανθρώπους. Αυτό όμως δεν εμπόδισε την ήττα τους. Στην Ελλάδα στον Εμφύλιο Πόλεμο, το καθεστώς, με πρωταγωνιστικό ρόλο της βασίλισσας Φρειδερίκης, ανάγκασε με ένα διάταγμα τους κατοίκους των περισσότερων ορεινών χωριών της χώρας να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μετακινηθούν στα πεδινά, ξεριζώνοντάς τους. Κι αυτό για να μη βρίσκουν καταφύγιο, τροφοδοσία και περίθαλψη οι αντάρτες. Όμως κι αυτό το καθεστώς τελικά το γκρέμισε ο ελληνικός λαός με τους αγώνες του, με το Πολυτεχνείο και τους αγώνες της Μεταπολίτευσης.
Έτσι και τώρα τα σχέδιά τους θα μείνουν κενό γράμμα. Γι’ αυτό όμως οφείλουμε να οργανωθούμε και να παλέψουμε, όχι μόνο για να γλυτώσουμε τον εγκλεισμό και την επιτήρηση που σχεδιάζουν, αλλά για να χτίσουμε μια κοινωνία πραγματικής ελευθερίας και ισότητας.
Μαρία Καράβολα
