Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2025

Στην ακί του στοχάστρου ΒΟΛΗ ΚΑΤΑ ΒΟΛΗ

 Του Γιάννη Βερούχη (1931-2010)

 

1) Η ηθική κρίση της κοινωνίας

 

● Η βαθιά παρακμή του θνησιγενούς καπιταλιστικού συστήματος έχει επιφέρει μια βαθιά ηθική κρίση σε ολόκληρη την καπιταλιστική κοινωνία. Αυτό φαίνεται καθαρά στην κοινωνική ορολογία.

Άλλοτε ο όρος «συμφεροντολόγος» εσήμαινε τον άνθρωπο που πάνω απ’ οτιδήποτε έβαζε το ατομικά του συμφέρον, και ήταν μια λέξη γενικά προσβλητική, και για πάρα πολλούς υβριστική.

Η πορεία όμως της ηθικής κατάπτωσης της αστικής κοινωνίας, έφτασε σε ένα τέτοιο σημείο, που αυτοί που εδικαιούντο να χρησιμοποιήσουν αυτήν τη λέξη, αρχικά ισοψηφούσαν, και μετέπειτα έγιναν λιγότεροι από αυτούς στους οποίους έπρεπε να την απευθύνουν.

Και τότε το περιεχόμενο της λέξης από καταδικαστέο έγινε αποδεκτό από ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, οπότε και σταμάτησε η χρήση της λέξης «συμφεροντολόγος» και ξεχάστηκε το περιεχόμενό της.

 

▬ Η ηθική κρίση της αστικής κοινωνίας είναι αθεράπευτη, γι’ αυτό και η σοσιαλιστική επανάσταση, μαζί με τη νεκρή αστική κοινωνία, θα ενταφιάσει και την ηθική της.

 

Γράφτηκε τον Νοέμβριο του 2007

 

2) Πώς βλέπουμε την ιστορία

 

● Ασχολούμενοι με τις πολιτικές πράξεις παλαιών συντρόφων, οφείλουμε να τους κρίνουμε όχι μόνο γενικά, αλλά για κάθε πολιτική πράξη τους και σε κάθε συγκεκριμένη εποχή.

Γι’ αυτό πρέπει να έχουμε σαν αρχή, ότι η κάθε εσφαλμένη ενέργεια ενός ατόμου, δεν διαγράφει και κάθε προηγούμενη σωστή ενέργειά του. Και αντίστροφα κάθε σωστή ενέργεια ενός ατόμου και πάλι δεν διαγράφει και κάθε προηγούμενη ενέργειά του που ήταν εσφαλμένη.

 

▬ Αυτή η αντίληψή μας έχει σαν συνέπεια, ότι κρίνοντας τα ίδια πρόσωπα αλλά για διαφορετικές πολιτικές πράξεις τους, άλλοτε να γράφουμε επικριτικά και άλλοτε επαινετικά γι’ αυτά τα πρόσωπα.

 

▬ Αυτή την γνώμη την σχηματίσαμε από τις παρατηρήσεις μας πάνω στις πράξεις της Ρώσικης Επανάστασης των Μπολσεβίκων του 1917. Οι οποίοι όταν το 1918 ετύπωναν το βιβλίο του Λένιν κατά του Κάουτσκυ με τίτλο «Η προλεταριακή επανάσταση και ο αποστάτης Κάουτσκυ», ταυτόχρονα τύπωναν και το βιβλίο του Κάουτσκυ «Η καταγωγή του Χριστιανισμού», πάνω στο οποίο εσημείωναν ότι ήταν η καλύτερη μαρξιστική ερμηνεία του χριστιανισμού…

Και τα δύο αυτά βιβλία έγραφαν όμως την αλήθεια. Διότι άλλος ήταν ο Κάουτσκυ το 1908 όταν έγραφε για τον Χριστιανισμό, και άλλος ήταν το 1918 όταν τον χτυπούσε ο Λένιν.

 

Γράφτηκε τον Ιούνιο του 2004

 

3) Ένα φυσικό έμβλημα

 

 Εάν επιβαλλόταν για το εφοπλιστικό κεφάλαιο, ένα διακριτικό έμβλημα που      να εκφράζει την ιστορία του, τότε αυθόρμητα και χωρίς κανέναν δισταγμό, θα προτείναμε αυτό το γνωστότατο σήμα. Γιατί αυτό ήταν: Το φυσικό έμβλημα των στρατοκρατών και των εφοπλιστών της Χούντας, του 1967-1974.

 

Γράφτηκε τον Ιανουάριο το 2007

 

4) Το φάρμακο του φόβου

 

 Με ρωτάτε αν υπάρχει φάρμακο κατά του φόβου. Υπάρχει. Είναι καλό φάρμακο και δοκιμασμένο. Δεν είναι ούτε σε σταγόνες, ούτε σε χάπια, και δεν θα το καταπιείτε. Απλώς θα το μάθετε απ’ έξω.

Είναι μερικές αράδες από την «Ιθάκη» του Καβάφη.

 

«Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι

Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,

αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,

αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου»

 

Γράφτηκε τον Σεπτέμβριο του 2006

 

5) Οι διεφθαρμένοι συνδικαλιστές

 

● Στις σχέσεις των συνδικαλιστών εργατοκάπηλων της ΓΣΕΕ με την αστική τάξη, πάνω απ’ όλα ισχύει ο καπιταλιστικός νόμος της: «Πρώτα προσφέρεις τις υπηρεσίες σου και μετά πληρώνεσαι».

 

▬ Στις 24 Νοεμβρίου 2001, ο Πολυζωγόπουλος της ΓΣΕΕ ανακοίνωσε ότι υιοθετεί το κεφαλαιοποιητικό σύστημα στο ασφαλιστικό, δηλαδή ότι ουσιαστικά υιοθετεί την ιδιωτική ασφάλιση. 

 

▬ Και την 1η Δεκεμβρίου 2001 (μετά από επτά ημέρες), ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Δ. Ρέππας ανακοίνωσε: Ότι η χρηματοδότηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων από την «Εργατική Εστία», δηλαδή από το κράτος, το 2002 θα είναι αυξημένη κατά 35%. Και από 4,6 δισ. δραχμές το 2001, θα γίνει 6,2 δισ. δραχμές το 2002. («Καθημερινή» 2-12-2001)

 

▬ Το ποσό θα διατεθεί στις 68 ομοσπονδίες και τα 82 εργατικά κέντρα, και φυσικά στη ΓΣΕΕ που θα πάρει τη μερίδα του λέοντος. Το χρήμα είναι πολύ, και φτάνει και για τους ΠΑΣΟΚους, και τους Νεοδημοκράτες, και τους σταλινικούς, και γι’ αυτό όλοι τους… εσιώπησαν…

 

● Εμείς οι Κομμουνιστές-Τροτσκιστές, πολεμάμε αυτές τις κρατικές χρηματοδοτήσεις, γιατί δεν μπορεί να υπάρχει καμία ανεξαρτησία των εργατικών συνδικάτων από το καπιταλιστικό κράτος, αν δεν σταματήσει αμέσως η κρατική οικονομική τους εξάρτηση, και αν δεν σταματήσει αμέσως η ιδιαίτερη κρατική συνταξιοδότηση των συνδικαλιστών.

Και απαιτείται μια τίμια στάση. Διότι π.χ. το σταλινικό ΚΚΕ στα λόγια καταδικάζει αυτές τις συνταξιοδοτήσεις για να κοροϊδεύει τους εργάτες, ενώ τα συνδικαλιστικά του στελέχη τις παίρνουνε κανονικότατα…

 

▬ Εμείς οι Κομμουνιστές-Τροτσκιστές συνδικαλιστές όμως, που είχαμε τις νομικές προϋποθέσεις για να πάρουμε αυτές τις συντάξεις, τις αρνηθήκαμε.

Διότι για μας η συνέπεια λόγων και πράξεων, είναι ζήτημα κομμουνιστικής ηθικής.

 

Γράφτηκε τον Ιανουάριο του 2002

 

6) Οι παγίδες

 

● Κάθε εργάτης πρέπει να αποφύγει τρεις παγίδες που στην ουσία είναι μία:

– Την υπερκατανάλωση.

– Την υπερχρέωση για να τα βγάλει πέρα.

– Και την υπερεργασία για να εξοφλήσει τα χρέη του.

Όποιος πέσει σ’ αυτήν την παγίδα κινδυνεύει να υποδουλωθεί στον εργοδότη του, στους δοσατζήδες και στις τράπεζες.

Κάθε εργάτης πρέπει να φροντίζει να κινείται μέσα στα πραγματικά έσοδα της κανονικής δουλειάς του. 

 

Γράφτηκε τον Δεκέμβριο του 2000

 

7) Οι αποσκευές

 

● Πάντα να θυμόμαστε τρεις βασικές αποσκευές του συνειδητοποιημένου αγωνιστή εργάτη.

Όσο είναι δυνατόν, να έχει:

 Ελαφρές αποσκευές οικονομικών βαρών.

 Βαριές αποσκευές ταξικής συνείδησης και κοινωνικής μόρφωσης.

 Και επαρκείς αποσκευές ψυχικής δύναμης.

 

Γράφτηκε τον Δεκέμβριο του 2000

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Συνεχίζουμε, με αναδημοσίευση παλιών κομματιών (που διατηρούν όλη τους την επικαιρότητα και την πολιτική σημασία), τη σπουδαία αυτή στήλη που έγραφε ο αλησμόνητος σύντροφος, δάσκαλος και ηγέτης Γιάννης Βερούχης.