Ο καπιταλισμός θα είχε πάψει προ πολλού να υπάρχει αν δεν γνώριζε πώς να διαιρεί και να φοβίζει την εργατική τάξη. Δεν υπήρξε περίοδος που το σύστημα να μην είχε κάποια ιδεολογήματα κατάλληλα για αυτό τον σκοπό. Σήμερα ένα τέτοιο κεντρικό ιδεολόγημα λέει: «Η τεχνολογία κάνει άλματα και θα αντικαταστήσει τις θέσεις εργασίας σας».
Σε όλες τις εποχές η εισαγωγή πιο σύγχρονων τεχνολογικά μεθόδων στην παραγωγή αρχικά αύξανε την ανεργία. Σε δεύτερο χρόνο, όμως, δημιουργούσε νέους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, άρα και νέες θέσεις εργασίας. Θα συμβεί αυτό και στην εποχή μας; Είναι αμφίβολο, γιατί σήμερα η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων είναι πολύ πιο αντιφατική από ό,τι στο παρελθόν. Ωστόσο, υπάρχει μια πλειάδα από επαγγέλματα που δεν είναι καθόλου εύκολο να καταργήσει η λεγόμενη «τεχνητή νοημοσύνη» (ΑΙ): γιατροί και νοσηλευτές, εκπαιδευτικοί, τεχνίτες, κοινωνικοί λειτουργοί, καλλιτεχνικά επαγγέλματα, μάγειρες, ερευνητές και επιστήμονες αιχμής, νομικά επαγγέλματα κ.ά. Και γενικώς κάθε επάγγελμα που χαρακτηρίζεται από διαπροσωπική επαφή, ενσυναίσθηση, λεπτομέρεια, μη προβλεψιμότητα, έμπνευση, διαπραγμάτευση. Επίσης, τις νέες τεχνολογίες δεν τις εισάγουν μαζικά οι καπιταλιστές στην παραγωγή αν δεν αυξάνουν ξεκάθαρα το ποσοστό κέρδους τους, κάτι που δεν είναι δεδομένο με την ΑΙ.
Βέβαια, δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Χρειάζεται εγρήγορση, επεξεργασία θέσεων και διεκδικήσεων (π.χ. μείωση εργάσιμου χρόνου) και φυσικά οργάνωση στα σωματεία μας!
Π.Δ.
