Διαβάσαμε το βιβλίο «Του ανταποκριτή μας στο Λονδίνο Καρλ Μαρξ – 22 επίκαιρες ανταποκρίσεις για τη Ν.Υ. DAILY TRIBUNE» (εκδ. Καστανιώτη, 2018). Πρόκειται για ένα βιβλίο που εκδόθηκε με αφορμή τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Καρλ Μαρξ με σκοπό να αποτελέσει «μια σύντομη εισαγωγή στον τρόπο σκέψης του, στο κλίμα της εποχής, αλλά και σε σημαντικές ιδέες που διατηρούν την επικαιρότητά τους». Κατά την άποψή μας το βιβλίο ανταποκρίνεται πλήρως στον σκοπό αυτό.
Το βιβλίο αποτελείται από έναν πρόλογο, τρία κυρίως μέρη και ένα επίμετρο. Οφείλουμε να κάνουμε ειδική μνεία στους δύο βασικούς συντελεστές του βιβλίου, τη Μαριάννα Τζιαντζή που έκανε τη μετάφραση και τον πρόλογο και τον Νίκο Στραβελάκη που επέλεξε 22 από τα εκατοντάδες άρθρα του Μαρξ για την αμερικανική εφημερίδα «New York Daily Tribune» (1852-1862), έγραψε τα –εξαιρετικά βοηθητικά για τον αναγνώστη– εισαγωγικά κείμενα για τα κύρια μέρη, το επίμετρο καθώς και τα δεκάδες σχόλια για κάθε άρθρο.
Το 1ο μέρος περιέχει 9 άρθρα που επικεντρώνονται στις γεωπολιτικές εξελίξεις μιας σειράς χωρών, όπως Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Ρωσία, Τουρκία αλλά και Ελλάδα (!), με αναλυτική γραφή που αναδεικνύει ζητήματα που οδήγησαν, στον 20ό αιώνα, στους δύο παγκοσμίους πολέμους, αλλά και συνεχίζουν να ταλανίζουν την ανθρωπότητα, όπως οι διαμάχες στους Αγίους Τόπους κ.ά.
Το 2ο μέρος αποτελείται από 5 άρθρα σχετικά με την κατάσταση της εργατικής τάξης. Σε αυτά ο Μαρξ, μεταξύ άλλων, αναδεικνύει την ταξική σύγκρουση εργατών-καπιταλιστών, αποδομεί κυρίαρχες αντιλήψεις-ρητορικές όπως ότι οι εργάτες από δικά τους λάθη αδυνατούν να γίνουν και οι ίδιοι καπιταλιστές και αναδεικνύει το μεταναστευτικό ως πολιτικό εργαλείο των αστών.
Στο 3ο μέρος ερχόμαστε σε επαφή με 8 εξαιρετικά επίκαιρα άρθρα σχετικά με την οικονομία. Σε αυτά σχολιάζονται με αδιαμφισβήτητα ντοκουμέντα ζητήματα όπως: η εμπορική κρίση, το πλασματικό κεφάλαιο, η στενή διασύνδεση πολιτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων αλλά και η κερδοσκοπία του κεφαλαίου ως συστημικό και όχι ατομικό πρόβλημα.
Συστήνουμε ανεπιφύλακτα αυτό το πραγματικά χρήσιμο για κάθε αναγνώστη βιβλίο, αφού είναι κατάλληλο είτε για να έρθει κανείς σε πρώτη επαφή με τον Μαρξ και τις ιδέες του είτε για να εμβαθύνει σε αυτόν βλέποντας την εφαρμογή της γενικής θεωρίας στο συγκεκριμένο «ιστορικό σώμα». Αμφότεροι μπορούν ακόμα να βρουν σε πρωτόλεια μορφή ιδέες που αργότερα αναπτύχθηκαν και εκφράστηκαν με πληρότητα, μέσα μάλιστα από τα ιδιαίτερα επίκαιρα άρθρα που περιέχονται στο βιβλίο. Καλή σας ανάγνωση!
Ιωάννης Νικολάου-Μπράζιος