 |
| Οι
κινητοποιήσεις κατά της υπερεκμετάλλευσης των εργαζομένων από τις εταιρείες-πλατφόρμες πολλαπλασιάζονται σε όλο τον κόσμο |
Στην Καλιφόρνια στις αρχές
Σεπτεμβρίου πέρασε ένας πολιτειακός νόμος που αναγκάζει τις εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται μέσα από
ιντερνετικές πλατφόρμες (Uber, Lyft κ.ά.)
να αναγνωρίσουν ως υπαλλήλους τους (με
τα αντίστοιχα δικαιώματα) τους
εργαζόμενους που τώρα απασχολούν ως «ελεύθερους συνεργάτες» ή «ανεξάρτητους
εργολάβους».
Πρόκειται για μια
απόφαση-τομή σε σχέση με μια τεράστια
φάμπρικα υπερεκμετάλλευσης της εργατικής τάξης που έχει στηθεί διεθνώς.
Αυτό που κολακευτικά ονομάζεται «οικονομία
του διαμοιρασμού», ή εξ αποστάσεως εργασία, ή «νέες μορφές απασχόλησης της
εποχής του διαδικτύου», δεν είναι τίποτε περισσότερο από την επιστροφή στις
πιο ακραίες μορφές εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, στη χωρίς δικαιώματα εργασία των απαρχών του βιομηχανικού καπιταλισμού
– δηλαδή, μια επιστροφή στον 19ο αιώνα!
Ταξιτζήδες, μεταφορείς-διανομείς
κάθε είδους, αλλά και μεταφραστές, επιμελητές κειμένων και ένα σωρό άλλα
επαγγέλματα περνούν σταδιακά εδώ και κάποια χρόνια στο φάσμα της απασχόλησης με
αφεντικό… μια διαδικτυακή πλατφόρμα! Φυσικά, πίσω από την πλατφόρμα αυτή
υπάρχει μια εταιρεία, αλλά τα αφεντικά αυτής της εταιρείας οι «ελεύθεροι
συνεργάτες» δεν τα μαθαίνουν ποτέ, όπως
επίσης δεν μαθαίνουν ποτέ τα ασύλληπτα κέρδη που η «πλατφόρμα» βγάζει εις βάρος
τους. Για να διατηρήσουν μια θέση στον ήλιο αναγκάζονται να συμβληθούν με
αυτή την πλατφόρμα… και ξεχνούν συμβάσεις, άδειες, δώρα, αποζημιώσεις,
συγκεκριμένα ωράρια, ασφάλιση, συνδικαλισμό κ.λπ. Για την «πλατφόρμα» όλοι αυτοί είναι απλώς «συνεργάτες», που δεν έχουν
κανένα άλλο δικαίωμα εκτός από μια αμοιβή για τις υπηρεσίες που προσφέρουν, αλλά
και αυτή ακόμα μπορεί να συμπιεστεί απεριόριστα, εφόσον θα βρεθούν πάντα και
άλλοι «συνεργάτες» διατεθειμένοι να προσφέρουν την ίδια υπηρεσία φθηνότερα.
Το χειρότερο απ’ όλα, η «πλατφόρμα» έχει τη δυνατότητα να ελέγχει
σε πραγματικό χρόνο την απόδοσή σου, να σε αξιολογεί, να σε τιμωρεί, να σου
αφαιρεί εργασία/πελάτες, να σε πετάει έξω κ.λπ. Και εδώ βέβαια έχει
καταστρατηγηθεί και ο ίδιος ο αστικός νόμος, που ορίζει ότι ο ανεξάρτητος
συνεργάτης δεν υποχρεούται να πειθαρχεί σε εντολές αυτού που του αναθέτει μια
εργασία, μιας και τυπικά δεν είναι εργοδότης του!
Πάντως, υπάρχουν περιπτώσεις που εργαζόμενοι ακόμα και
κάτω από τέτοιες συνθήκες κατάφεραν να συνεννοηθούν, να διεκδικήσουν και να
κερδίσουν δικαιώματα. Σε κάθε περίπτωση, η πάλη ενάντια σε αυτές τις
«σύγχρονες» –διάβαζε μεσαιωνικές– μορφές «απασχόλησης» θα πρέπει να ενταθεί και
νομικά, και κυρίως πρακτικά, με οργάνωση και συλλογικούς αγώνες.
Πάρις Δάγλας
