 |
Κάθε τεχνολογική
πρόοδος είναι θετική. Ωστόσο, χρειαζόμαστε
μια κοινωνία όπου από αυτό θα
κερδίζουν οι πολλοί και όχι οι λίγοι.
|
Μεγάλη
δημοσιότητα στα διεθνή ΜΜΕ πήρε μια πρόσφατη βρετανική έρευνα σύμφωνα με την
οποία μέχρι το 2025 το ένα τέταρτο των εργαζομένων παγκοσμίως θα έχει
αντικατασταθεί από… ρομπότ! Πίσω από όλη αυτή την προπαγάνδα κρύβεται μια
απειλή του διεθνούς καπιταλισμού προς την εργατική τάξη. Ουσιαστικά μας λένε: «Δεν
σας έχουμε και τόσο ανάγκη όσο νομίζετε. Γι’ αυτό μάθετε να ζείτε φτωχότερα, για
να μη σας ρίξουμε στη μόνιμη ανεργία».
Στους
ισχυρισμούς των καπιταλιστών, βέβαια, υπάρχει μια δόση αλήθειας. Καθώς η
τεχνολογία γενικά δεν παύει ποτέ να αναπτύσσεται, η τάση να αντικαθίσταται
«ζωντανή», ανθρώπινη εργασία από «νεκρή» εργασία (μηχανές) ενισχύεται. Αυτό,
όμως, δεν συμβαίνει δύο αιώνες τώρα, από τότε που ξεκίνησε η βιομηχανική
επανάσταση; Οι εργάτες φοβήθηκαν τότε ότι οι μηχανές θα τους έπαιρναν τη
δουλειά και συνήθιζαν να τις σπάνε. Όμως,
οι μηχανές όχι μόνο δεν απάλλαξαν τον καπιταλισμό από την ανάγκη για εργατικό
δυναμικό αλλά βοήθησαν την εργατική τάξη να ανεβάσει το επίπεδό της, να
συγκεντροποιηθεί και να οργανωθεί και να διεκδικήσει το μερίδιό της από τη
ραγδαία αύξηση της παραγωγικότητας με τη μείωση του χρόνου εργασίας (8ωρο).
Όσο τελειοποιημένα και να είναι τα
ρομπότ του μέλλοντος, και αυτά θα σχεδιάζονται, θα κατασκευάζονται και θα
προγραμματίζονται από κάποιους εργαζόμενους.
Από
την άλλη, όπως ξέρουμε, το κέρδος του καπιταλιστή δεν προέρχεται από τη μηχανή
αλλά από την εκμετάλλευση των εργατών που δουλεύουν τη μηχανή, δηλαδή από την
υπεραξία που μόνο η ζωντανή εργασία δημιουργεί. Σε ένα εργοστάσιο που
–υποθετικά– δουλεύουν μόνο ρομπότ, ο εργοδότης δεν καρπώνεται άμεσα υπεραξία
αλλά μεταβιβάζεται σε αυτόν ένα μέρος από την υπεραξία των εργαζομένων που
σχεδίασαν, κατασκεύασαν και προγραμμάτισαν τα ρομπότ. Επομένως, σε κάθε
περίπτωση, τα βασικά χαρακτηριστικά και αντιφάσεις του καπιταλισμού δεν
αλλάζουν.
Οι
εχθροί της εργατικής τάξης δεν είναι τα ρομπότ και οι υπολογιστές αλλά ο
παρηκμασμένος καπιταλισμός, που σαμποτάρει αντί να αναπτύσσει τις παραγωγικές
δυνάμεις. Η εργατική τάξη σήμερα πρέπει
να οργανωθεί και να παλέψει για τη δραστική μείωση των ωρών εργασίας χωρίς
μείωση μισθού. Και κυρίως να παλέψει για μια κοινωνία όπου οι μηχανές δεν θα
δουλεύουν για το κέρδος των λίγων αλλά για να κάνουν πιο άνετη, πιο ξεκούραστη,
πιο δημιουργική τη ζωή όλων.
Πάρις Δάγλας
