Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2023

Η σημασία της πυρηνικής σύντηξης

Η πυρηνική σύντηξη έχει μεγάλες δυνατότητες, αλλά το ζήτημα
είναι πώς και για ποια συμφέροντα θα αξιοποιηθούν
Στις 13 Δεκεμβρίου το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι για πρώτη φορά επετεύχθη ελεγχόμενη σύντηξη με θετικό ισοζύγιο ενέργειας. Δηλαδή, παρήχθη περισσότερη ενέργεια από αυτή που χρειάστηκε για να πραγματοποιηθεί η σύντηξη, βομβαρδίζοντας με λέιζερ ισότοπα υδρογόνου. Αυτό συνέβη στο Εθνικό Εργαστήριο Laurence Livermore της Καλιφόρνιας. 

Τι σημαίνει η επίτευξη παραγωγικής σύντηξης στην πράξη; Ότι ανοίγει ο δρόμος να έχουμε σχεδόν απεριόριστη ενέργεια για όλες τις ανθρώπινες ανάγκες με ένα κόστος που σταδιακά θα γίνεται όλο και μικρότερο και, το κυριότερο, με απόλυτη ασφάλεια για το περιβάλλον. Σε αντίθεση με την πυρηνική σχάση, η πυρηνική σύντηξη δεν ενέχει το τεράστιο πρόβλημα των πυρηνικών αποβλήτων και τον τεράστιο κίνδυνο μιας πυρηνικής έκρηξης. Επίσης, η «πρώτη ύλη» δεν είναι το πανάκριβο ουράνιο, αλλά το υδρογόνο, που είναι σχεδόν παντού διαθέσιμο (π.χ. στο θαλασσινό νερό). Φυσικά, υπάρχει ακόμα μακρύς δρόμος μέχρι αυτό το επίτευγμα να φθάσει στη φάση της μαζικής παραγωγής, δηλαδή, σε πραγματικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας από σύντηξη. Μέχρις εδώ επιβεβαιώνεται το ένα σκέλος της κεντρικής αντίληψης του μαρξισμού ότι η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνικής δεν σταματά ποτέ και ότι αυτή, ως παραγωγική δύναμη, ωθεί την κοινωνική εξέλιξη, απελευθερώνοντας νέες δυνατότητες για τον άνθρωπο. 

Όμως, το δεύτερο σκέλος αυτής της κεντρικής αντίληψης του μαρξισμού είναι ότι ένα παρηκμασμένο κοινωνικό σύστημα, όπως είναι σήμερα ο καπιταλισμός, λειτουργεί ως εμπόδιο στην απρόσκοπτη και ισόρροπη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Έτσι και με την πυρηνική σύντηξη, είναι σίγουρο ότι η αξιοποίησή της θα μπλέξει: α) στους εθνικούς ανταγωνισμούς, β) σε αντίθετα καπιταλιστικά συμφέροντα (π.χ. των υφιστάμενων ενεργειακών μονοπωλίων) και γ) στον ίδιο τον παρασιτικό χαρακτήρα του σημερινού καπιταλισμού. Το κεφάλαιο, δηλαδή, θα κοιτάξει να χρηματιστηριοποιήσει και τη νέα αυτή τεχνολογία, ώστε να βγάζει όσο το δυνατόν περισσότερο κέρδος. Δεν έχει γίνει ακριβώς το ίδιο και με τις άλλες ενεργειακές τεχνολογίες; Δεν ήταν φθηνότερο το ηλεκτρικό ρεύμα όταν παραγόταν από κρατικά συστήματα ενέργειας, σε σχέση με σήμερα, που είναι ένα χρηματιστηριακό προϊόν; Και που έχουν φορτώσει πάνω του ένα σωρό χρεώσεις (π.χ. «πράσινα» τέλη) που καταλήγουν στις τσέπες των καπιταλιστών ως επιδοτήσεις;

Το τελικό συμπέρασμα, λοιπόν, είναι ότι και αυτή η επαναστατική επιστημονική εξέλιξη, για να αποδώσει πλέρια για την ανθρωπότητα, θα πρέπει να τεθεί υπό τον έλεγχο της ανθρωπότητας, σε ένα διαφορετικό πολιτικό σύστημα, όπου την εξουσία θα την έχει ο ίδιος ο εργαζόμενος λαός.  

 

Πάρις Δάγλας