1. Τα όσα συνέβησαν την τελευταία περίοδο, μετά το τέλος της «καραντίνας», με κομβικό σημείο το φιάσκο του «ανοίγματος του τουρισμού», έχουν διαμορφώσει ήδη μια κατάσταση πολύ διαφορετική από τους πρώτους μήνες της επιδημίας. Πρώτα και κύρια χάρη στην υπευθυνότητα και την αυτοπειθαρχία που επέδειξε ο ελληνικός λαός, η χώρα μας είχε καταφέρει να βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη όσον αφορά τους νοσηλευόμενους και τους νεκρούς από την επιδημία. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχείρησε να το καρπωθεί πολιτικά, ώστε να μπορέσει να περάσει πιο εύκολα και μια σειρά από αντιλαϊκά-αντεργατικά μέτρα τα οποία ήταν στον σχεδιασμό της. Ακόμα περισσότερο, παρουσίασε ως μεγάλη της επιτυχία τα κονδύλια που πρόκειται να πάρει η χώρα μας από το «ταμείο ανάκαμψης» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βέβαια, τα χρήματα αυτά θα είναι –άμεσα ή έμμεσα– δανεικά και συνοδεύονται υποχρεωτικά από τη συνέχιση και ένταση της αντιλαϊκής πολιτικής, υπό τη μορφή «μεταρρυθμίσεων».
Ωστόσο, όλος ο πολιτικός
σχεδιασμός της κυβέρνησης προϋπέθετε ότι τα πράγματα, με το «άνοιγμα της
οικονομίας», θα πήγαιναν όπως τα είχε υπολογίσει. Τούτο όμως δεν συνέβη. Η
κυβέρνηση πρόβαλε μια υπεραισιοδοξία για την πορεία του τουρισμού, ξέροντας
πόσο κρίσιμα είναι τα τουριστικά έσοδα για μια χώρα που (εξαιτίας της παρασιτικής
πολιτικής της άρχουσας τάξης) έχει καταντήσει σχεδόν τουριστική
«μονοκαλλιέργεια». Έτσι, «άνοιξε» τον τουρισμό – για να αναγκαστεί ελάχιστες
εβδομάδες αργότερα να τον ξανακλείσει. Μια μικρή σχετικά αύξηση των νοσηλευόμενων
και των θανάτων είχε ως αποτέλεσμα, επειδή ακριβώς δεν υπήρχε κανένα σοβαρό
σχέδιο και καμιά ουσιαστική ενίσχυση της δημόσιας υγείας, η υπεραισιοδοξία να δώσει τη θέση της στον πανικό.
Επιπλέον, τα χρήματα από το
λεγόμενο «μαξιλαράκι» τελειώνουν, τα χρήματα από το «ταμείο ανάκαμψης» της Ε.Ε.
δεν θα αρχίσουν να καταβάλλονται πριν τα μέσα του 2021, ενώ η μόνη στρατηγική της κυβέρνησης απέναντι στην αύξηση της ανεργίας
είναι η παραπέρα διάλυση των εργασιακών σχέσεων. Με τη δικαιολογία ότι αυτό
θα πείσει τους εργοδότες να διατηρήσουν κάποιες θέσεις εργασίας! Ο δήμιος της εργατικής τάξης Βρούτσης «ξαναγράφει
το εργατικό δίκαιο εν μέσω πανδημίας», όπως θρασύτατα είχε δηλώσει την άνοιξη. Η αλήθεια βέβαια δεν είναι ότι το
ξαναγράφει, αλλά ότι το διαγράφει τελείως. Τώρα κατεβάζει διάταξη η οποία επιβάλλει υποχρεωτικές απλήρωτες υπερωρίες
σε όσους εργαζόμενους επιστρέφουν στη δουλειά μετά από ένα διάστημα
«καραντίνας» στο σπίτι. Με άλλες διατάξεις, των προηγούμενων εβδομάδων ή
μηνών, έχει δοθεί το ελεύθερο στους εργοδότες των πληττόμενων κλάδων να απολύουν μαζικά, ακόμη κι αν έχουν πάρει
χρήματα από το κράτος, ακόμη κι αν το κράτος πλήρωνε τους μισθούς των
εργαζομένων τους! Επίσης, οι αναστολές συμβάσεων και το πρόγραμμα «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ»
εθίζουν όλη την «αγορά» στην εκ
περιτροπής εργασία, τις διακοπτόμενες συμβάσεις, τη μετακύλιση του
εργατικού-ασφαλιστικού κόστους στο κράτος.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε
ότι αυτά δεν είναι προσωρινά, όπως
θέλει να μας πείσει η κυβέρνηση. Η ύφεση είναι μεγάλη, πολύ μεγαλύτερη από τα
νούμερα που έλεγαν αρχικά. Και ξέρουμε πολύ καλά ότι μέσα στην άναρχη καπιταλιστική
οικονομία δεν υπάρχει καμιά δυνατότητα γρήγορης επιστροφής στην «ανάπτυξη» και
σε μια οποιαδήποτε «κανονικότητα». Πόσω μάλλον όταν η ευρωπαϊκή οικονομία είχε
μπει ήδη σε υφεσιακή τάση πριν από την επιδημία και όταν η εγχώρια μεγαλοαστική
συμμορία συνεχίζει να έχει στρατηγική την αφαίρεση και των τελευταίων
κατακτήσεων του εργαζόμενου λαού. Για
τους πιο επιθετικούς κύκλους του κεφαλαίου και τους νεοφιλελεύθερους εκφραστές
τους δεν ήταν αρκετά τα μνημόνια του 2010-15· θέλουν κι άλλο αίμα από τον λαό και
το λένε όλο και πιο ανοιχτά, θεωρώντας την κυβέρνηση αυτή εντελώς δική τους.
Γι’ αυτό ακριβώς τώρα είναι η ώρα της επανεκκίνησης των
λαϊκών κινητοποιήσεων, των εργατικών αγώνων και διεκδικήσεων. Τώρα είναι η
ώρα να αντιταχθούμε στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς για τα εργασιακά, το
ασφαλιστικό, την ενέργεια, την παιδεία, την υγεία. Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια μέσα στον ελληνικό λαό για τη διαχείριση της
επιδημίας και την οικονομική κατάσταση, είναι το καλύτερο έδαφος για να αλλάξει
ο πολιτικός συσχετισμός, για να βάλουμε τα νεοφιλελεύθερα βαμπίρ σε θέση
άμυνας.
2. Μέσα στις
συνθήκες της επιδημίας και της μεγάλης οικονομικής ανασφάλειας, ο λαός μας έχει
να αντιμετωπίσει και την επικίνδυνη
όξυνση στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις, στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο,
με ό,τι κινδύνους συνεπάγεται αυτό. Εμείς οι Κομμουνιστές-Τροτσκιστές λέμε κατ’
αρχάς ότι ο ελληνικός λαός πρέπει να διατηρήσει την ψυχραιμία του και να μην παρασύρεται από διάφορους
πολεμοκάπηλους, που εξυπηρετούν αλλότρια συμφέροντα.
Η επιθετικότητα του καθεστώτος Ερντογάν, που αυτή τη
στιγμή διατηρεί στρατεύματα σε Συρία, Λιβύη, Ιράκ, Αζερμπαϊτζάν, Κατάρ, Σομαλία
κ.α., δεν αφορά τόσο τις πάγιες διαφορές ελληνικού και τουρκικού καπιταλισμού. Ούτε εξαντλείται στο θέμα των ΑΟΖ και το –αμφίβολης
διαθεσιμότητας– φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου. Οι τωρινές εξελίξεις
εντάσσονται κυρίως: α) Στην ολοφάνερη
αναβάθμιση του τουρκικού καπιταλισμού στην ευρύτερη περιοχή, υπό μια
νεο-οθωμανική ισλαμική ιδεολογία και ηγεσία, με εμβέλεια που φτάνει πολύ πιο
πέρα απ’ ό,τι θα μπορούσε να φτάσει ο κεμαλισμός. β) Στην αντίστοιχη συρρίκνωση της επιρροής του ελληνικού καπιταλισμού,
σαν αποτέλεσμα της χρεοκοπίας του 2010, της δημογραφικής συρρίκνωσης, της
παρασιτικής πολιτικής της ελληνικής άρχουσας τάξης, της πολιτικής ανυπαρξίας της Ε.Ε. γ) Στην ένταση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην περιοχή
(ΗΠΑ-Γαλλία-Γερμανία-Κίνα-Ρωσία κ.λπ.), με
επίκεντρο κυρίως τα τεράστια ανεκμετάλλευτα πλούτη της Αφρικής και τους
θαλάσσιους δρόμους προς αυτή (Σουέζ-Ερυθρά Θάλασσα κ.λπ.). Είναι προφανές
ότι ο Ερντογάν στηρίζεται και στις πλάτες του γερμανικού ιμπεριαλισμού, όπως
είναι προφανές ότι η κινητοποίηση του γαλλικού ιμπεριαλισμού έχει σχέση με τα
συμφέροντά του στη Λιβύη και όχι με την «αλληλεγγύη» στην Ελλάδα.
Αν σήμερα ο Ερντογάν «δεν
μαζεύεται», οι πρώτοι και κύριοι
υπεύθυνοι είναι οι ευρωπαϊκές και η ελληνική άρχουσα τάξη, που εδώ και
πολλά χρόνια τον στήριξαν συστηματικά, ορεγόμενοι την τεράστια τουρκική αγορά, αλλά
και για άλλους λόγους. Μια περαιτέρω
ενίσχυση του καθεστώτος Ερντογάν θα ενθαρρύνει ό,τι πιο
αντιδραστικό-σκοταδιστικό υπάρχει στην περιοχή μας και θα δημιουργήσει στον ελληνικό λαό ένα μόνιμο άγχος εθνικής
επιβίωσης, κάτι που μόνο θετικές κοινωνικές εξελίξεις δεν θα φέρει για τη χώρα
μας. Μια ήττα αυτού που εκφράζει ο Ερντογάν δεν είναι δουλειά ούτε της χρεοκοπημένης
παρασιτικής ελληνικής ολιγαρχίας ούτε των οποιωνδήποτε ιμπεριαλιστικών πιέσεων
και παζαριών, αλλά μπορεί να επιτευχθεί μόνο στο όνομα των προοδευτικών και
δημοκρατικών δυνάμεων της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου του προοδευτικού
κομματιού του τουρκικού λαού.
3. Επιδημία, ανεργία, οικονομική ανασφάλεια,
ανασφάλεια γύρω από τα λεγόμενα «εθνικά ζητήματα». Είναι άραγε αυτή μια σκοτεινή περίοδος για τον ελληνικό λαό και γενικά
για τους λαούς; Εμείς οι Κομμουνιστές-Τροτσκιστές πιστεύουμε ότι είναι μια
περίοδος που, παρά τις δυσκολίες, μπορούν ν’ ανοίξουν ευκαιρίες για την πάλη
των εργαζόμενων, για την προοπτική της εργαζόμενης και καταπιεζόμενης
ανθρωπότητας. Ο καπιταλισμός παγκόσμια
φέρει την ευθύνη της επιδημίας, που προκλήθηκε ξεκάθαρα από την καπιταλιστική αναρχία και τις
καταστροφές που αυτή έχει προκαλέσει στο περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα.
Ακόμα παραπέρα, το σύστημα αυτό, παρά τα αμύθητα πλούτη που έχει συσσωρεύσει
από την υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων, αποδείχθηκε εντελώς ανίκανο να
αυτοπροστατευτεί, να αποτρέψει το χαντάκωμα της ίδια της οικονομικής του
δραστηριότητας. Μια δεκαετία μετά τη
μεγάλη κρίση, έχουμε τώρα, στο β΄ τρίμηνο του 2020, τα υψηλότερα νούμερα ύφεσης
που έχουν καταγραφεί ποτέ. Το σύστημα δεν μπορεί τώρα να το αποδώσει αυτό στο
ότι οι άνθρωποι «έζησαν πάνω από τις δυνατότητές τους». Αντίθετα, είναι
υποχρεωμένο σε έναν βαθμό να καθησυχάσει, να διαβεβαιώσει ότι θα γυρίσουμε
γρήγορα στην «ανάπτυξη». Ούτε οι ίδιοι δηλαδή δεν αντέχουν δύο τεράστιες
κρίσεις μέσα σε μια δεκαετία.
Πατώντας πάνω σε αυτές τις αντιφάσεις του συστήματος, την
αυξανόμενη δυσαρέσκεια του κόσμου, τα αδιέξοδα της κυβερνητικής πολιτικής, να
προετοιμάσουμε το «άνοιγμα» των λαϊκών κινητοποιήσεων. Με κύριες διεκδικήσεις: Μαζικά
τεστ, δραστική ενίσχυση της δημόσιας υγείας, μαζικοί διορισμοί υγειονομικών,
επίταξη των δομών της ιδιωτικής υγείας, δωρεάν υγειονομικό υλικό σε όλους τους
πολίτες. Λιγότεροι μαθητές ανά τάξη, διορισμοί εκπαιδευτικών, ενίσχυση της
δημόσιας παιδείας. Τέλος στην «απορρύθμιση» των εργασιακών σχέσεων, συλλογικές
συμβάσεις, πλήρης κάλυψη του μισθού-ημερομισθίου για τους εργαζόμενους όσων
κλάδων ή επιχειρήσεων δεν λειτουργούν, παράταση και αύξηση των επιδομάτων
ανεργίας. Τέλος στην «απορρύθμιση» του ενεργειακού τομέα, αποκλειστικά δημόσιο
σύστημα ενέργειας, όχι στην ψευδεπίγραφη «πράσινη μετάβαση». Αποκλειστικά
δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, να πληρώσουν κράτος-εργοδότες-τράπεζες
για τα κλεμμένα χρήματα του ασφαλιστικού συστήματος, αξιοπρεπείς συντάξεις για
όλους. Για όσο διάστημα διαρκεί η επιδημία, αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων
μισθωτών-αυτοαπασχολούμενων και πάγωμα δανείων, απαγόρευση απολύσεων. Διατίμηση
στα είδη πρώτης ανάγκης, απαγόρευση πλειστηριασμών κατοικιών. Παραγωγική
ανασυγκρότηση με δημόσιες επενδύσεις και εργατικό-λαϊκό έλεγχο, για να βρουν
δουλειά οι άνεργοι και να ξεφύγει η χώρα από τον φαύλο κύκλο της
ύφεσης-υπερχρέωσης.
10/9/2020
Η Συντακτική Επιτροπή
