 |
| Τα προγράμματα τύπου «διανομή έναντι επένδυσης» εξελίσσονται σε μεγάλα σκάνδαλα ξεπλύματος χρήματος, ενώ δημιουργούν στεγαστικό πρόβλημα ιδίως σε γειτονιές της Αθήνας |
Το πρόγραμμα “Golden Visa” («Χρυσή Βίζα») εμφανίστηκε στην ελληνική αγορά το 2013, λίγο μετά την οικονομική κρίση του 2008. Πρόκειται για άδεια διαμονής 5ετούς διάρκειας σε ευρωπαϊκές χώρες, και χορηγείται σε υπηκόους τρίτων χωρών, με μερικές βέβαια προϋποθέσεις. Στην Ελλάδα πρέπει να έχουν αποκτήσει ακίνητη περιουσία αξίας το λιγότερο 250.000 ευρώ, ή να κάνουν επένδυση κεφαλαίων από 3 έως 100 εκατομμύρια ευρώ σε ελληνικές επιχειρήσεις. Μέχρι εδώ, ας πούμε καλά. Δεν ακούγεται και τόσο τραγικό…
Τι
γίνεται όμως στην πραγματικότητα; Κινεζικές «ύποπτες» εταιρείες real estate (immigration agencies),
με τζίρους εκατομμυρίων ευρώ, προσελκύουν επενδυτές ομοεθνείς τους και τους
στρέφουν προς την Ελλάδα, με σκοπό την αγοραπωλησία ακινήτων σε περιοχές όπου η
βραχυχρόνια μίσθωση έχει μεγάλη ζήτηση. Οπότε η επένδυση παρέχει στον Κινέζο
επενδυτή και την 5ετή διαμονή του και τα μισθώματα. Το εξωφρενικό σ’ αυτές τις
αγοραπωλησίες είναι η τεράστια διαφορά της τιμής πώλησης από τις αντικειμενικές
αξίες των ακινήτων. Ακίνητο με αντικειμενική αξία 50-60 χιλιάδες ευρώ πουλιέται
στους Κινέζους 250-300 χιλιάδες. Αλλά η υπερτιμολόγηση γίνεται εν γνώσει των Κινέζων
αγοραστών, με προοπτική οι μεσάζοντες να τους επιστρέψουν ένα ποσό, μέσω άλλων «ταμείων»,
ενώ σίγουρα ένα αξιοσέβαστο ποσό το μοιράζονται οι ατζέντηδες. Από την άλλη, τα
ονόματα που εμπλέκονται στα διαδικαστικά της αγοραπωλησίας –συμβολαιογράφοι,
δικηγόροι– στις πλείστες των περιπτώσεων είναι τα ίδια! Τυχαίο; Με τις
συναλλαγές δε να γίνονται μέσω POS, παρακάμπτονται
και τα capital controls που ισχύουν στην
Κίνα.
Μιλάμε δηλαδή για
ένα περιβάλλον όπου οι κερδοσκόποι και τα δίκτυα διαφθοράς τρίβουν τα χέρια τους,
όπου το ξέπλυμα μαύρου χρήματος και η φοροδιαφυγή ανθίζουν ανεξέλεγκτα. H δημοσιογράφος Daphne
Caruana Galizia, που δολοφονήθηκε
στη Μάλτα, μια τέτοια περίπτωση ερευνούσε!
Πού
είναι όμως το υπόβαθρο και οι επιπτώσεις αυτού του τσουνάμι αγοραπωλησιών; Έως
τα τέλη Μαΐου το ελληνικό κράτος είχε χορηγήσει 7.550 χρυσές βίζες, εκ των
οποίων οι 5.504 σε Κινέζους. Ακολουθούν Ρώσοι και Τούρκοι. Η αχαλίνωτη κερδοσκοπία των ακινήτων έχει τις ρίζες της στην οικονομική
κρίση του 2008, και τροφοδοτήθηκε από την έκρηξη της «βιομηχανίας του
τουρισμού» (ειδικά στις πιο αδύναμες χώρες, π.χ., Ελλάδα, Πορτογαλία), από το Airbnb και τελευταία από τη «Χρυσή Βίζα». Κινέζοι, Ρώσοι, Τούρκοι ξεπλένουν χρήματα
αγοράζοντας ακίνητα με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για μια «Χρυσή Βίζα», και
ξένοι τουριστικοί όμιλοι αλωνίζουν στα νησιά μας «επενδύοντας» ανεξέλεγκτα
χωρίς την παραμικρή μελέτη. Ευτυχώς που ήρθε και η πανδημία και έβαλε λίγο
φρένο σε όλο αυτό… Για πόσο όμως;
Το
πρόβλημα στέγης που είχε ως αφετηρία την οικονομική κρίση, ενισχύθηκε από τη
λαίλαπα του Airbnb και τη βραχυχρόνια μίσθωση, και η επέλαση της «Χρυσής Βίζας» έδωσε τη
χαριστική βολή. Εκτοπίζονται κάτοικοι από παραδοσιακές γειτονιές των πόλεων. Οι
τιμές των ενοικίων και των ακινήτων εκτοξεύονται. Διαλύεται ο κοινωνικό-οικονομικός ιστός σε πολλές αστικές περιοχές για
χάρη της τουριστικής ανάπτυξης. Επίσης,
χτυπιούνται το μικρό εμπόριο και οι μικρές βιοτεχνίες και
εμπορευματοποιείται πλήρως η μικρή ιδιοκτησία. Η πανδημία απέδειξε πολύ γρήγορα ότι όλο αυτό είναι μια «φούσκα», και
δεν μπορεί η οικονομία μιας χώρας να στηρίζεται στον τουρισμό και στις
παρασιτικές δραστηριότητες.
Όταν μια χώρα έχει
απαξιώσει τον παραγωγικό της τομέα και έχει κλείσει τα εργοστάσιά της, η στροφή
προς την παρασιτική οικονομία είναι μαθηματική βέβαιη. Το ζήτημα της
παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας μας επείγει όσο ποτέ άλλοτε! Να
απαγορευτεί η Golden Visa. Φθηνή στέγη για όλους! Σπίτια υπάρχουν. Να
σταματήσουν οι εξώσεις. Τα ενοίκια να μην υπερβαίνουν το 20% του μισθού ενός
εργαζόμενου. Να επιβληθούν αυστηροί κανονισμοί για τον αριθμό των
κτιρίων-κατοικιών που χρησιμοποιούνται για τουριστικούς σκοπούς σε μια γειτονιά
ή περιοχή.
Όλγα Στεφανίδου
