Η ΝΕΚΡΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΟΤΣΚΥ Του Τζέημς Κάννον (Μέρος 3ο)

 

Μετάφραση: Αλεξάνδρα Δόξα

Ο Τρότσκυ μιλάει σε στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού

Το 2020 συμπληρώθηκαν 80 χρόνια από τη δολοφονία του συναρχηγού της Οκτωβριανής Επανάστασης, του μεγάλου επαναστάτη μαρξιστή ηγέτη Λέοντα Τρότσκυ (21 Αυγούστου 1940). Το δολοφονικό χέρι του πράκτορα του Στάλιν τερμάτισε τη βιολογική ύπαρξή του, δεν μπόρεσε όμως να ανακόψει τη δύναμη των ιδεών του, που συνεχίζουν να καθοδηγούν την επαναστατική πρωτοπορία στον δρόμο της ανατροπής της καπιταλιστικής βαρβαρότητας και της προετοιμασίας του σοσιαλιστικού μέλλοντος της ανθρωπότητας. Επτά ημέρες μετά τη δολοφονία του Τρότσκυ, ο σπουδαίος Αμερικανός τροτσκιστής εργατικός ηγέτης Τζέημς Κάννον εκφώνησε αυτό τον λόγο σε μια συνάντηση μνήμης στη Νέα Υόρκη. Ο τίτλος αυτής της νεκρολογίας κανονικά είναι «Στη μνήμη του Γέρου», όπως αποκαλούσαν τον Τρότσκυ οι πιο στενοί του σύντροφοι. Παρουσιάζουμε το κείμενο αυτό σε συνέχειες(αυτή είναι η Τρίτη και τελευταία), στη μετάφραση της συντρόφισσάς μας Αλεξάνδρας Δόξα.

Πριν κατηγορήσετε τους εαυτούς σας ή εμάς επειδή αυτή η δολοφονική μηχανή βρήκε τον Τρότσκυ και τον σκότωσε, πρέπει να έχετε κατά νου πως είναι πολύ δύσκολο να προστατέψεις κάποιον από τους δολοφόνους. Ο δολοφόνος παρακολουθεί το θύμα του μέρα νύχτα και συνήθως  καταφέρνει να περάσει ακόμα κι από τα καλύτερα μέτρα προστασία. Ακόμα και οι Τσάροι και άλλοι κυβερνήτες, που ήταν περικυκλωμένοι από τεράστιες αστυνομικές δυνάμεις, δεν μπορούσαν πάντα να αποφύγουν τη δολοφονία από μικρές ομάδες αποφασισμένων τρομοκρατών εφοδιασμένων με τα πιο φτωχά μέσα. Έτσι είχε γίνει πολλές φορές στην προεπαναστατική Ρωσία. Τα πράγματα στην περίπτωση του Τρότσκυ ήταν το ακριβώς αντίθετο. Όλα τα μέσα βρίσκονταν στα χέρια των δολοφόνων. Ένα πανίσχυρο καθεστώς, που είχε μετατραπεί σε δολοφονική μηχανή, ενάντια σ’ έναν άνθρωπο και στους λιγοστούς αφοσιωμένους οπαδούς του. Έτσι, αφού τελικά τα κατάφεραν, το μόνο που μπορούμε να αναρωτηθούμε είναι αν κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να το εμποδίσουμε και να το ματαιώσουμε. Ναι, κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε. Στη συνείδησή μας πρέπει να έχουμε την πεποίθηση ότι κάναμε το καλύτερο δυνατό.

Ο Τρότσκυ στον περίφημο λόγο του στην Κοπεγχάγη, για την 
Οκτωβριανή Επανάσταση

Τις εβδομάδες που ακολούθησαν την επίθεση της 24ης Μαΐου, συζητήσαμε ξανά στην Κεντρική Επιτροπή το θέμα της προστασίας του συντρόφου Τρότσκυ. Όλοι οι σύντροφοι συμφώνησαν ότι είναι το πιο σημαντικό μας καθήκον, το σημαντικότερο για όλους και για τις μελλοντικές γενιές, να κάνουμε ό,τι περνάει απ’ το χέρι μας για να προστατεύσουμε τη ζωή της αυθεντίας μας, του συντρόφου μας, που μας βοηθούσε και μας καθοδηγούσε τόσο καλά. Μια επιτροπή από τους ηγέτες του κόμματος πήγε στο Μεξικό. Αποδείχτηκε ότι ήταν η τελευταία μας επίσκεψη. Εκεί, σε συνεννόηση μαζί του, συμφωνήσαμε να κάνουμε νέα καμπάνια για να ενισχύσουμε τη φρουρά. Συγκεντρώσαμε χρήματα για να οχυρώσουμε το σπίτι, με κόστος χιλιάδες δολάρια. Όλα τα μέλη μας κα όσοι μας υποστήριξαν ανταποκρίθηκαν με μεγάλες θυσίες και γενναιοδωρία.

Ακόμα κι έτσι όμως η δολοφονική μηχανή τα κατάφερε. Όσοι βοήθησαν ακόμα και σε μικρό βαθμό, είτε οικονομικά είτε με προσωπική εργασία, όπως οι γενναίοι νεαροί σύντροφοί μας της φρουράς, δεν θα μετανιώσουν για ό,τι έκαναν για να προστατεύσουν και να βοηθήσουν τον Γέρο.

Τη στιγμή που ο σύντροφος Τρότσκυ τελικά χτυπήθηκε, επέστρεφα από ένα ταξίδι στη Μινεάπολη. Είσαι πάει εκεί για να κανονίσω μια ομάδα ιδιαίτερα ικανών συντρόφων να μεταφερθεί στο Κογιοακάν και να ενισχύσει τη φρουρά. Κατά την επιστροφή μου στεκόμουν στις σιδηροδρομικές γραμμές και αισθανόμουν ικανοποιημένος που ο σκοπός του ταξιδιού είχε επιτευχθεί, που οι ενισχύσεις είχαν βρεθεί.

Τότε, καθώς το τρένο διέσχιζε την Πενσυλβάνια, γύρω στις τέσσερις τα ξημερώματα, έφεραν τις πρωινές εφημερίδες με το νέο ότι ο δολοφόνος είχε σπάσει τον αμυντικό κλοιό και είχε καρφώσει ένα τσεκούρι στο κεφάλι του συντρόφου Τρότσκυ. Ήταν η αρχή μιας φριχτής μέρας, της θλιβερότερης μέρας της ζωής μας, όταν περιμέναμε, ώρα με την ώρα, καθώς ο Γέρος έδινε την τελευταία του μάχη και πάλευε με το θάνατο. Αλλά ακόμα και τότε, τις ώρες της φοβερής θλίψης, όταν λάβαμε το μοιραίο μήνυμα από το τηλέφωνο «Ο Γέρος πέθανε», ακόμα και τότε, δεν επιτρέψαμε στους εαυτούς μας να σταματήσουν τη μνήμα του και διαδώσουμε τη διαθήκη του. Και δουλέψαμε σκληρότερα από ποτέ, επειδή για πρώτη φορά συνειδητοποιήσαμε απόλυτα πως ό,τι ήταν να γίνει, έπρεπε να γίνει τώρα. Δεν έχουμε πια το Γέρο να βασιστούμε πάνω του. Ό,τι είναι να γίνει πρέπει να γίνει από εμάς. Αυτό είναι το πνεύμα που πρέπει να έχουμε για να συνεχίσουμε από δω και πέρα.

Οι ηγέτες των καπιταλιστών ανά τον κόσμο ενστικτωδώς κατάλαβαν τη σημασία του Τρότσκυ. Ο φίλος των καταπιεσμένων, ο δημιουργός των επαναστάσεων, ήταν η προσωποποίηση του μεγαλύτερου φόβου τους! Ακόμα και στον θάνατο τον έβριζαν. Οι εφημερίδες τους έριχναν λάσπη στο όνομά του. Ήταν ο παγκόσμιος εξόριστος την εποχή της αντίδρασης. Καμιά πόρτα δεν άνοιξε γι’ αυτόν εκτός από τη Δημοκρατία του Μεξικού. Το γεγονός ότι ο Τρότσκυ είχε εκδιωχθεί απ’ όλες τις καπιταλιστικές χώρες είναι από μόνο του η καθαρότερη αναίρεση των σταλινικών συκοφαντιών, όλων των κατηγοριών τους ότι πρόδωσε την επανάσταση, ότι στράφηκε ενάντια στους εργάτες. Ποτέ δεν κατάφεραν να πείσουν τον καπιταλιστικό κόσμο γι’ αυτές τους τις συκοφαντίες. Ούτε για μια στιγμή.

Όλοι οι καπιταλιστές τον μισούσαν και τον φοβόντουσαν ακόμα και νεκρό! Οι πόρτες της σπουδαίας δημοκρατίας μας είναι φυσικά ανοιχτές για πολλούς πολιτικούς πρόσφυγες. Όλων των ειδών οι αντιδραστικοί, δημοκράτες αχρείοι που πρόδωσαν και εγκατέλειψαν τους δικούς τους ανθρώπους, μονάρχες, ακόμα και φασίστες, όλους τους καλοδεχτήκαμε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Όμως ούτε καν η σωρός του φίλου των καταπιεσμένων δεν μπόρεσε να βρει άσυλο εδώ! Δεν πρόκειται να το ξεχάσουμε αυτό! Θα κρατήσουμε αυτή τη θλίψη στις καρδιές μας και την κατάλληλη στιγμή θα πάρουμε την εκδίκησή μας.

Τζέημς Κάννον

Η μεγάλη και ισχυρή δημοκρατία των Ρούσβελτ και Χωλ δεν μας άφησε να φέρουμε τη σωρό του εδώ για την κηδεία. Αλλά το ίδιο μας κάνει. Όλοι μας νιώθουμε  ότι εκείνος βρίσκεται μαζί μας, α’ αυτή την αίθουσα απόψε όχι μόνο μέσω των ιδεών του, αλλά ειδικά απόψε, στη μνήμη μας σαν άνθρωπος. Έχουμε το δικαίωμα να αισθανόμαστε περήφανοι που ο καλύτερος άνθρωπος της εποχής μας, το σπουδαιότερο μυαλό και η πιο πιστή καρδιά, ήταν δικός μας. η ταξική κοινωνία που ζούμε εξυμνεί τους απατεώνες, τους εγωιστές, τους ψεύτες και τους καταπιεστές. είναι δύσκολο να κατονομάσει κανείς έναν διανοούμενο αντιπρόσωπο της παραπαίουσας ταξικής κοινωνίας, που να μην είναι άθλιος υποκριτής και συνειδητός δειλός, που να μην νοιάζεται πάνω απ’ όλα για τα προσωπικά του συμφέροντα και να μη σώζει μόνο το άχρηστο τομάρι του μα τι άθλια φάρα που είναι! Δεν υπάρχει ειλικρίνεια ή έμπνευση σ’ αυτούς. Δεν έχουν ούτε έναν που να μπορεί να ανάψει μια φλόγα στην καρδιά ενός νεαρού. Ο Γέρος μας ήταν φτιαγμένος από την καλύτερη πάστα. Ο Γέρος μας ήταν φτιαγμένος από εντελώς διαφορετική πάστα. Ύψωνε μπροστά σ’ αυτούς τους πυγμαίους το ηθικό του μεγαλείο.

Ο σύντροφος Τρότσκυ δεν πάλευε απλώς για μια νέα κοινωνική τάξη ανθρώπινης ισότητας σαν μελλοντικό στόχο, ζούσε κάθε του μέρα σύμφωνα με τα υψηλότερα και ευγενέστερα ηθικά πρότυπα. Δεν γινόταν να του επιτρέψουν αν είναι πολίτης καμιά χώρας. Αλλά στην πραγματικότητα ήταν πολύ περισσότερο απ’ αυτό. Ήταν ήδη, στο μυαλό και στη συνείδησή του, ένας πολίτης της μελλοντικής κομμουνιστικής κοινωνίας. Αυτή η ανάμνησή του, ως ανθρώπου και ως συντρόφου, είναι πολυτιμότερη από χρυσό και ρουμπίνια. Μας είναι δύσκολο να καταλάβουμε έναν τέτοιο άνθρωπο να ζει ανάμεσά μας. είμαστε όλοι πιασμένοι στο ατσάλινο δίχτυ της ταξικής κοινωνίας με τις ανισότητές της, τις αντιθέσεις της, τις κάλπικες αξίες της, τα ψέματά της. Η ταξική κοινωνία δηλητηριάζει και διαφθείρει τα πάντα. Έχουμε όλοι γίνει μικροί, στριμμένοι και τυφλοί εξαιτίας της. Ούτε που μπορούμε να φανταστούμε πώς θα είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, αδυνατούμε να συλλάβουμε πώς θα είναι η προσωπικότητα του ανθρώπου σε μια ελεύθερη κοινωνία.

Ο σύντροφος Τρότσκυ μάς έδωσε μια πρόβλεψη. Μέσα από την προσωπικότητά του πήραμε μια ιδέα για το πώς θα είναι ο πολίτης της κομμουνιστικής κοινωνίας. Αυτή του η ανάμνηση ως ανθρώπου, ως συντρόφου είναι η μεγαλύτερη διαβεβαίωση ότι το ανθρώπινο πνεύμα που αγωνίζεται για αλληλεγγύη, είναι ανίκητο. Στη φοβερή εποχή που ζούμε πολλά θα χαθούν. Ο καπιταλισμός και όλοι οι ήρωές του θα χαθούν. Ο Στάλιν και ο Χίτλερ, ο Ρούσβελτ και ο Τσόρτσιλ, και όλα τα ψέματα και οι αδικίες και η υποκρισία που αντιπροσωπεύουν θα χαθούν μέσα στο αίμα και στη φωτιά. Αλλά το πνεύμα του κομμουνιστή ανθρώπου που αντιπροσώπευε ο σύντροφος Τρότσκυ δεν θα χαθεί.

Η μοίρα επεφύλασσε σε απλούς ανθρώπους σαν εμάς να είμαστε η πρώτη γενιά οπαδών του Τρότσκυ. Τώρα γίναμε οι κληρονόμοι και έχουμε χρεωθεί με την υποχρέωση να διαδώσουμε την διαθήκη του. Είχε πίστη σε μας. μας διαβεβαίωσε με τα τελευταία του λόγια ότι έχουμε το δίκιο με το μέρος μας και ότι θα νικήσουμε. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι να έχουμε αυτοπεποίθηση και πίστη στις ιδέες μας, στις παραδόσεις μας και στην μνήμη που μας κληροδότησε.

Του χρωστάμε τα πάντα. Του χρωστάμε την πολιτική μας ύπαρξη, την αντίληψή μας, την πίστη μας για το μέλλον. Δεν είμαστε μόνοι. Είναι κι άλλοι σαν εμάς παντού στον κόσμο. Να το θυμάστε πάντα αυτό. Δεν είμαστε μόνοι. Ο Τρότσκυ στρατολόγησε στελέχη σε πάνω από τριάντα χώρες. Είναι σίγουροι ότι δικαιούνται να θριαμβεύσουν. Δεν θα κάνουν λάθος. Ποτέ δεν θα λαθέψουν. «Είμαι σίγουρος για τον θρίαμβο της 4ης Διεθνούς!» Αυτό είπε ο σύντροφος Τρότσκυ τις τελευταίες στιγμές του. Και γι’ αυτό είμαστε σίγουροι.

Ο Τρότσκυ δεν αμφέβαλε ούτε μια στιγμή και ούτε κι εμείς μπορούμε να αμφισβητήσουμε το γεγονός ότι οπλισμένοι με τα όπλα του, τις ιδέες τους, θα βγάλουμε τις καταπιεσμένες μάζες του κόσμου από το αιματοκύλισμα του πολέμου και θα τις οδηγήσουμε σε μια νέα σοσιαλιστική κοινωνία. Αυτή είναι η υπόσχεση που δίνουμε απόψε στον τάφο του συντρόφου Τρότσκυ.

Και εδώ, στον τάφο του, ορκιζόμαστε ότι δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τη συντροφική εντολή του να προστατέψουμε και να φροντίσουμε τη συναγωνίστρια-σύζυγό του, την πιστή του σύντροφο σε όλες τις συγκρούσεις και τις περιπλανήσεις. «Φροντίστε την» είπε, «είναι μαζί μου πολλά χρόνια». Ναι, θα την φροντίσουμε . πριν απ’ όλα θα φροντίσουμε τη Ναταλία.

Φτάνουμε τώρα στο τέλος του αποχαιρετισμού μας προς το σπουδαιότερο σύντροφο και δάσκαλό μας, που έγινε τώρα ο πιο λαμπρός μας μάρτυρας. Δεν θα κρύψουμε τη θλίψη που χτυπάει τις καρδιές μας. αλλά η θλίψη μας δεν θα μας εξαντλήσει, δεν θα υπονομεύσει τη θέλησή μας. είναι ποτισμένη με οργή, μίσος και αποφασιστικότητα. Θα την μετατρέψομε σε μαχητική ενέργεια για να συνεχίσουμε τον αγώνα του Γέρου. Ας του πούμε ένα «αντίο» αντάξιο των αρχών του, σαν καλοί στρατιώτες στον στρατό του Τρότσκυ. Όχι ζαρώνοντας από αδυναμία και απελπισία, αλλά στέκοντας όρθιοι με στεγνά μάτια και σφιγμένες γροθιές. Με το τραγούδι του αγώνα και του θριάμβου στα χείλη. Με το τραγούδι της πίστης στην 4η Διεθνή του Τρότσκυ, το Διεθνές Κόμμα που θα καθοδηγήσει τον αγώνα της ανθρωπότητας!