Δεν υπάρχει θέμα «πραξικοπήματος» ή «φασισμού» στις ΗΠΑ. Υπάρχει θέμα
ιστορικού αδιεξόδου του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Η εισβολή τω οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο της Ουάσινγκτον δεν
ήταν κάποιο «πραξικόπημα» του Τραμπ, αλλά μια συνέπεια της βαθιάς
πόλωσης που έχει φέρει η εξίσου διαίρεση και κρίση
στρατηγικής του καπιταλισμού
Στην προσπάθειά του ο Τραμπ να πιέσει τη Γερουσία να μην αποδεχθεί τη νίκη του Μπάιντεν στις εκλογές, κάλεσε σε διαδήλωση τους οπαδούς του έξω από το Καπιτώλιο. Κάποιες εμπρηστικές δηλώσεις του βοήθησαν στο να εισβάλουν στο Καπιτώλιο ομάδες θερμόαιμων ακροδεξιών, φανατικών οπαδών του. Ελλείψει ικανής φύλαξης του Καπιτωλίου, έφθασαν έως την αίθουσα συνεδριάσεων, προκαλώντας υλικές ζημιές. Από τα γεγονότα υπήρξαν πέντε νεκροί και πολλοί τραυματίες.
Ευκαιρίας
δοθείσης, ΜΜΕ, ηγέτες κρατών, πολιτικοί αναλυτές, άρχισαν να μιλούν για
πραξικόπημα, για φασισμό, για εμφυλιοπολεμική κατάσταση κ.λπ. Το πραξικόπημα αποκλείεται, πρώτον γιατί θα
έπρεπε σε αυτό να συμμετάσχει τουλάχιστον μια ικανή μερίδα του κρατικού
μηχανισμού, και δεύτερον, να είναι μέσα στα σχέδια μερίδας της αστικής τάξης. Ούτε
η αστική τάξη θέλει καθεστώς αβεβαιότητας, ούτε κάποια μερίδα του κρατικού
μηχανισμού συμμετείχε. Επίσης, δεν παρατηρήθηκαν πουθενά ιδιαίτερες αντιδράσεις,
εκτός της Ουάσινγκτον. Απεναντίας, μεγάλη μερίδα των Ρεπουμπλικάνων τάχθηκε
ενάντια σ’ αυτά τα γεγονότα και προέτρεψε τον Τραμπ να καλέσει τον κόσμο να
αποχωρήσει, όπως και έγινε, κάτι που αποκλείει
και τις εικασίες για εμφυλιοπολεμική κατάσταση.
Επίσης,
δεν μπορούμε να μιλάμε για φασισμό, μιας και ο φασισμός έχει άλλα
χαρακτηριστικά (π.χ., φασιστικές κυβερνήσεις του Φράνκο στην Ισπανία ή του
Μουσολίνι στην Ιταλία). Τις ΗΠΑ
κυβερνούν δύο αστικά κόμματα, με μικρές διαφορές μεταξύ τους, και η χώρα έχει
ασφαλιστικές δικλίδες στο σύστημά της που δεν θα επιτρέψουν ποτέ ένα
πραξικόπημα, όπως δεν επέτρεψαν και στον Τραμπ, παρά το ότι κυβερνούσε, να
ελέγξει κρατικούς μηχανισμούς-κλειδιά.
Η
έλλειψη δημοκρατικότητας είναι μάλλον περισσότερη στην Ευρώπη, όπου μπορεί ένα
κόμμα να έχει την πλειοψηφία στη βουλή με 15% του λαού και να κυβερνάει δικτατορικά,
καταστρατηγώντας εργατικά και δημοκρατικά δικαιώματα (π.χ. Ελλάδα). Στις ΗΠΑ οι πολίτες, εκτός των βουλευτών
και των γερουσιαστών, εκλέγουν επίσης τον εισαγγελέα και τον αστυνομικό
διευθυντή της περιοχής τους, οι οποίοι είναι άμεσα ανακλητοί.
Από
τη δεύτερη θητεία Ομπάμα, η αμερικανική αστική τάξη, βλέποντας τον κίνδυνο της
ανερχόμενης Κίνας, προώθησε την πολιτική
του προστατευτισμού. Μειώθηκε η ανεργία από το 10% στο 5% και αυξήθηκε η
παραγωγή, με άνοιγμα νέων βιομηχανιών. Στις εκλογές όπου εξελέγη ο Τραμπ, είχε τη στήριξη του κεφαλαίου της
πραγματικής οικονομίας (πρώτες ύλες, βιομηχανία) για να ασκήσει σκληρότερη πολιτική έναντι της Κίνας. Επίσης, τον στήριξαν οι λευκοί άνεργοι και οι
φτωχοί, έχοντας πάρει την υπόσχεση περαιτέρω μείωσης της ανεργίας. Πράγματι,
προώθησε την ενίσχυση της βιομηχανίας, ειδικά της αυτοκινητοβιομηχανίας, έβαλε
δασμούς στα κινεζικά και ευρωπαϊκά προϊόντα και, παρά την υγειονομική κρίση,
αφήνει τη διακυβέρνηση των ΗΠΑ με 3,8% ανεργία και, αναλογικά της κρίσης, με αυξημένη
παραγωγή.
Επίσης ο Τραμπ ακολούθησε πιο κατευναστική
πολιτική έναντι Ρωσίας, Τουρκίας και Μέσης Ανατολής, αποχωρώντας από πολεμικά
πεδία και ρίχνοντας το βάρος στον έλεγχο της Αφρικής, όπου έχει εξαπλωθεί η
Κίνα. Όλα δείχνουν ότι την ίδια πολιτική θα ακολουθήσει και ο Μπάιντεν.
Τα
γεγονότα στις ΗΠΑ δείχνουν τη βαθιά διαίρεση της αμερικανικής αλλά και της
παγκόσμιας αστικής τάξης, πάνω στις δύο διαφορετικές πολιτικές: την «παγκοσμιοποίηση» και τον προστατευτισμό.
Δύο πολιτικές που δεν μπορούν να σώσουν τον ήδη σάπιο καπιταλισμό, αλλά του
δίνουν παράταση ζωής μέχρι την επόμενη –σύντομα– οικονομική κρίση.
Η αριστερά, αποκομμένη
από την εργατική τάξη και τα προβλήματά της, αναπαράγει τη νεοφιλελεύθερη προπαγάνδα
περί «πραξικοπήματος» ή «τρελού Τραμπ», αδυνατώντας να εκμεταλλευτεί αυτή τη
βαθιά κρίση της παγκόσμιας αστικής τάξης. Καθήκον της αριστεράς είναι η
συγκρότηση ενιαίου μετώπου πάλης, ανεξάρτητα από τις επιμέρους διαφορές, και η
δημιουργία μιας επαναστατικής ηγεσίας, για να εκμεταλλευτούμε το ρήγμα της
παγκόσμιας αστικής τάξης και να ανατρέψουμε το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα.
Χρήστος Χατζής
