Ενώ τα εισοδήματα πέφτουν, αυξάνονται τα ενοίκια και το κόστος της στέγης
 |
| Στις λαϊκές συνοικίες της Αθήνας υπάρχει ανησυχία για την αύξηση των αντικειμενικών αξιών και των ενοικίων. Το "πάρτι" που στήνεται στα ακίνητα δεν θα βγει σε καλό ούτε για τα λαϊκά νοικοκυριά ούτε για την π παραγωγική οικονομία της χώρας. |
Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται και στην Ελλάδα, ειδικά σε κάποιες περιοχές, όπως τα νότια προάστια της Αθήνας, Αλεξανδρούπολη, Σύρο, περιοχές υψηλού τουρισμού, έντονη δραστηριότητα αγοροπωλησιών και κατασκευής ακινήτων.
Οι λόγοι ανόδου της ζήτησης και των τιμών είναι πολλοί. Ζήτηση ακινήτων υπάρχει από αλλοδαπούς (Κινέζους, Άραβες κ.λπ.), για την απόκτηση της «χρυσής βίζας», με αποτέλεσμα τεράστιο αριθμό κλειστών ακινήτων, αναξιοποίητων, στο κέντρο της Αθήνας, αφού ο σκοπός της αγοράς είναι μόνο η πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη Σύρο σημαντικό ρόλο παίζει η επαναλειτουργία του ναυπηγείου, στην Αλεξανδρούπολη η –για άλλους λόγους αρνητική– στρατιωτική κινητικότητα, στους τουριστικούς προορισμούς η έλευση τυχοδιωκτικών κεφαλαίων ξεπλύματος μαύρου χρήματος, στα νότια προάστια της Αθήνας οι ανακοινώσεις για την εκμετάλλευση του Ελληνικού και η ανάπτυξη της περιοχής ως «μοντέλου» μόνο για πλούσιους.
Η ενίσχυση της βραχείας διαμονής (Airbnb) έφερε την έλλειψη φοιτητικής κατοικίας στα μεγάλα αστικά κέντρα. Επίσης, η μαζική στροφή στο ηλεκτρονικό εμπόριο λόγω κορονοϊού αύξησε σε τεράστιο βαθμό τη ζήτηση οργανωμένων αποθηκευτικών χώρων για τη φύλαξη προϊόντων που είναι προς μεταφορά, εντός και εκτός Ελλάδας.Το φαινόμενο, για διαφόρους λόγους, παρατηρείται σε αστικά κέντρα παγκόσμια, σε βαθμό τέτοιο που οικονομικοί αναλυτές ήδη ανησυχούν για μια νέα οικονομική φούσκα. Αυτό συμβαίνει όταν οι αυξήσεις τιμών προσελκύουν επενδυτές που θέλουν να κερδοσκοπήσουν στην άνοδο των τιμών. Προβαίνουν σε μαζικές αγορές ακινήτων και, όταν θεωρήσουν ότι οι τιμές έφθασαν στο ανώτατο σημείο τους, πωλούν μαζικά. Τότε η μεγάλη συσσώρευση ακινήτων προς πώληση, σε συνδυασμό με τη μικρή ζήτηση, κάνουν τη «φούσκα» να σκάσει. Δηλαδή, πέφτουν κάθετα οι τιμές και όσοι αγόρασαν υπερεκτιμημένα ακίνητα αδυνατούν να αποπληρώσουν –είτε από την πώληση του ακινήτου είτε από την ενοικίαση αυτού– τα δάνεια αγοράς στις τράπεζες, με αποτέλεσμα τον αρνητικό επηρεασμό όλης της αγοράς και της οικονομίας.
Στην Ελλάδα οι αυξήσεις τιμών φέρνουν την αύξηση των αντικειμενικών αξιών από τον Γενάρη του 2022, και μοιραία την αύξηση 18 φόρων και τελών ακινήτων. Αυξήσεις στα τέλη ακίνητης περιουσίας στη ΔΕΗ, στους φόρους μεταβίβασης και κληρονομιάς, χρησικτησίας, ανταλλαγής οικοπέδων, διανομής ακινήτων, γονικής παροχής, γονικών δωρεών, εγγραφής στο κτηματολόγιο κ.ά.
Με τις αυξήσεις αυτές, φτωχοί πολίτες θα χάσουν το δικαίωμα είσπραξης κοινωνικών επιδομάτων (στέγασης, θέρμανσης, φοροαπαλλαγής πρώτης κατοικίας, κοινωνικό τιμολόγιο ΔΕΗ κ.λπ.), γιατί, με την αύξηση της αντικειμενικής αξίας της κατοικίας τους, ξεπερνιέται το καθορισμένο όριο για τα παραπάνω δικαιώματα.
Έντονα σημάδια φούσκας παρουσιάζουν η Νέα Ζηλανδία, ο Καναδάς, η Σουηδία, οι ΗΠΑ, η Βρετανία, με αυξήσεις τιμών ακινήτων 7,3% έως 10%. Η Ελλάδα στην κατάταξη κινδύνου «φούσκας» κατατάσσεται 18η παγκοσμίως, με μ.ο. αύξησης τιμών 3,1% – νούμερο που δεν αντικατοπτρίζει βέβαια το μέγεθος του προβλήματος.
Στο Βερολίνο, για να αποφύγουν μια φούσκα ακινήτων, σχεδιάζουν να χτίσει το δημόσιο 200.000 κατοικίες επιδοτούμενες ως κοινωνική στέγη. Στις ΗΠΑ ενεργοποιούν τα λεγόμενα «δάνεια αξιοπρέπειας», δηλαδή, δεύτερη δανειοδότηση, με ευνοϊκότερους όρους, αυτών που δεν έχουν δυνατότητα αποπληρωμής του πρώτου δανείου.
Η Ελλάδα κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η κυβέρνηση παρουσιάζει τη φτωχοποίηση του ελληνικού λαού ως «ανάπτυξη» και τα τυχοδιωκτικά κερδοσκοπικά κεφάλαια που έρχονται στη χώρα ως «επενδυτικές δυνάμεις», προσπαθώντας να ιδιωτικοποιήσει ό,τι δημόσιο απόμεινε.
Η αδυναμία ανάπτυξης αυτού του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος είναι η αιτία όλων αυτών των οικονομικών κρίσεων. Απαιτούνται άμεσα: Στήριξη των φτωχών νοικοκυριών, με τη μείωση των αντικειμενικών αξιών στις λαϊκές περιοχές και το πάγωμα των πλειστηριασμών και των ενοικίων. Απαγόρευση μαζικών εξαγορών ακινήτων από παρασιτικά κερδοσκοπικά κεφάλαια. Άμεση φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου, με τα χρήματα από την οποία μπορούν να κατασκευαστούν εργατικές κατοικίες για τα φτωχά νοικοκυριά, που θα τις αποκτούν με επιδοτούμενο και άτοκο δανεισμό.
Χρήστος Χατζής
